Zondag 9 juni 2019
Goris, Tatev klooster
Om kwart over zeven gaat de wekker en om acht uur genieten we het ontbijt. Hm, er is geen ontbijtbuffet, maar later worden er nog een aantal zaken bijgezet.Om tien voor negen zitten we in de bus. Het is opnieuw prachtig weer, hoewel misschien iets te warm.
We nemen de Jerevan Highway, maar slaan linksaf de 1445 op. Hier is het nog echt ‘landelijk’ met schapen, koeien, cowboys, een bus waar je bijenkasten in staan en overal bloeiende velden.Om twintig over negen maken we een fotostop om de bloeiende velden te fotograferen.Mooi die besneeuwde bergen op de achtergrond.We rijden door het dorpje Shinuhayr.Overigens, de grens met Iran ligt hier niet zover vandaan en is ook daadwerkelijk open.
Rond halftien bereiken we nabij het dorp Tatev de gelijknamige kabelbaan.Sowieso mag je hier niet veel, gezien de ‘Rules of Conduct’.Nog enige algemene informatie.Ok, we zitten hier op 1.550 meter hoogte, een retour met de langste kabelbaan ter wereld kost 7.000 Dram p/p en de ‘rit’ duurt tien minuten. De kabelbaan gaat van het stadje Halidzor in het dal naar het Tatev klooster op een berg. De te overbruggen afstand is 5,7 kilometer en de hoogte boven de kloof is 320 meter. De snelheid is 37 km/u. Er kunnen 25 personen in de gondel.
Voordat de kabelbaan er was moest je met de auto via een slingerweggetje naar het klooster rijden en dat kostte een uur.
Tjonge, dit is de kloof waar we overheen ‘getild’ worden.Precies tien uur (tijdslot!) gaan we van start. Nou, ’t is een hele belevenis.
De foto’s maak ik door het plexiglas, een raam kan niet open.Kijk, daar ligt het Tatev klooster.Eerst de informatieve boden.En wat informatie uit diverse bronnen.
Vóór het Christendom heeft op deze locatie een heidense tempel gestaan, in de 4e eeuw werd deze vervangen door het huidige klooster. De St. Paulus en Petrus-kerk stamt uit de 9e eeuw. Dit is één van de drie kerken op dit terrein, maar wel de grootste.
Tijdens de aanvallen van de Mongoolse krijgsheer Timoer Lenk in de 14e eeuw werd het klooster geplunderd, verbrand en ontdaan van een aanzienlijk deel van het territorium. Meerdere invallen en plunderingen volgden. Het klooster werd nogmaals zwaar beschadigd na een aardbeving in 1931, waarbij de koepel en klokkentoren van de St. Paulus en Petrus-kerk werden vernield.
Gedurende de 14e en 15e eeuw heeft het Tatev-klooster een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van het culturele leven in Armenië. De belangrijkste Middeleeuwse Universiteit van Armenië bevond zich in het klooster. Ook diende het klooster als opslagplaats voor duizenden waardevolle manuscripten, monastieke en officiële documenten en contracten.
De Universiteit van Tatev had drie afdelingen, de eerste droeg bij aan de vooruitgang van wetenschap, humaniora, religie, filosofie, grammatica, literatuur en geschiedenis. Ook werken van o.a. Plato, Aristoteles, het Oude en het Nieuwe testament werden bestudeerd. In de tweede afdeling was er aandacht voor kalligrafie, artistiek ontwerp van boeken en de ontwikkeling van miniaturen en muurschilderingen. De derde afdeling omvatte oude muziek en musicologie.
Geleerden van de Universiteit droegen bij aan het behoud van de Armeense cultuur en geloofsbelijdenis tijdens een turbulente periode in de geschiedenis van Armenië.
Ik laat de foto’s weer voor zichzelf spreken.Het uitzicht is verbluffend.Er is ook nog een oliemolen te zien.Ik maak nog een afscheidsfoto.Je kunt hier ook ‘hiken’.Precies om halftwaalf bevinden we ons in de gondel en gaan we van start. Nu gaan we naar beneden en dat is nog een graadje angstiger dan omhoog.Ok, we zijn heelhuids aangekomen en stappen om kwart voor twaalf in de bus.
In Goris stopt de bus bij een supermarkt waar we broodjes kopen.In een aanpalend winkeltje vinden we nog meer lekkers.En in weer een ander winkeltje fruit en nog zowat.Iets na halfeen zijn we in ons hotel. In de tuin nuttigen we onze lunch.
Sowieso is de tuin prachtig, de rozen staan uitbundig in bloei.We hebben nog net even tijd om naar het kerkje te kijken. Daar zou een granaatscherf te zien zijn als gevolg van een conflict. Sowieso een mooie kerk.Nou, ’t is geen granaatscherf (en ook geen granaathuls), het lijkt mij meer het restant van een niet volledig ontplofte raket.Het interieur van het kerkje is sober, maar wel intiem.Wat staat er te gebeuren?We begrijpen van de moeders dat straks de eerste communie staat te gebeuren.
Deze kleuters zijn er helemaal klaar voor.Er kunnen hier ook nog religieuze artikelen worden aangeschaft.Om twee uur vertrekken we met twee minibusjes naar de grotwoningen van Khndzoresk. Het eerste deel gaat over asfalt, maar net voor het dorp Khndzoresk slaan we rechtsaf en zit de nauwelijks verharde weg vol kuilen en gaten.
Om halfdrie zijn we er. Kijk, het is nauwelijks te zien, maar onderin de kloof is een hangbrug en aan de overkant zijn in het zacht vulkanisch sedimentgesteente uitgehouwen grotwoningen te zien. De grotwoningen zijn al sinds de 19e eeuw verlaten. Zo te horen is het wat minder spectaculair dan de grotwoningen in Vardzia die we eerder bezochten.Een aantal groepsleden loopt met Jeroen naar beneden. Het zijn zo’n 600 traptreden.
Ok, dalen kan ik nog goed, maar stijgen zit er niet meer in. Ziet u de trap!’t Is nog een behoorlijke kloof!Bovendien is het 28 graden in de plus. Orchideetje en ikzelf bestellen een drankje in de uitspanning.Na een uurtje zijn de lopers terug en na een drankje stappen we in de minibusjes.
Ik mag voorin en kan meteen een aantal foto’s maken. De chauffeurs hebben zeker nog een rit vandaag, want het gaat behoorlijk hard. Overigens, de barst zit in de voorruit en niet in mijn lens.Om halfvijf zijn we weer in ons hotel en we nemen het er even ons gemak van. Tja, als u veel (cultuur) wilt zien is deze reis een absolute aanrader, maar als u een luie vakantie zoekt, dan niet doen!
Tegen halfzes lopen we Goris in. In het eerste restaurant dat we bezoeken staat de muziek keihard aan. Daar lopen we meteen weg.
We lopen verder en op de hoek zien we nog een restaurant. Heet het hier ‘Ijevan’?Nou, het ziet er hier wel goed uit, maar ook hier staat de muziek op ‘hard’. Ik vraag of het zachter kan en het geluidsniveau wordt aangepast. We bestellen een Ceasar-salade, voor Orchideetje spaghetti met vlees en voor mij kip ‘chakhokhbili’ (wat het dan ook wezen moge).De salade is prima.Maar de kip lijkt nergens naar. Het zijn allemaal restjes kip met veel vel en bot. Smaak zit er ook niet aan. We rekenen 5310 Dram af en geven geen fooi.In het hotel douchen, inpakken, mails en nog wat lezen. Tijdig liggen we erin. Als laatste de GPS-track.