Maandag 7 mei 2018
Masseria Celentano – Giovanni Rotondo – Monte Sant’Angelo – Masseria Celentano
We staan om acht uur op en ontbijten om halfnegen. Ongelooflijk, er is voor ons tweetjes een compleet ontbijtbuffet klaargezet. Capaciteit is hier voor zeker 50 personen. Kan dit wel uit? Wij zijn de enigen!Mevrouw zelf bereidt thee en als afsluiting espresso. Kunnen we vanavond weer hier dineren? Nee, helaas, er is geen feest en mevrouw beschikt niet over eigen koks en hofmeesters.Als we weggaan komt er een echtpaar, die – zo te horen – een afspraak maakt voor een feest.
Ai, momenteel is er geen netwerk, maar ja, dit is Italië (feitelijk een derde wereldland). Hopelijk werkt het vanavond weer zodat ik de foto’s, die ik vandaag ga maken, kan uploaden naar de iCloud.
Om kwart over tien rijden we weg. Vandaag willen we de pelgrimsoorden San Giovanni Rotondo en Monte Sant’Angelo bezoeken. Een complete rondrit om het Parco Nazionale Del Gargano is niet te doen op één dag.
We rijden eerst over de SP20 naar San Severo en nemen daarna de SP272 naar San Giovanni Rotondo.
Tja, in Nederland loopt het bestand aan bijen terug. Maar alle bermen worden kort gemaaid en op de akkers zie je niet één ‘onkruidje’. Hier wordt er niets aan de bermen gedaan en ze staan vol klaprozen. Ook de akkers – ik weet niet wat er staat – is één bloemenzee.Om kwart voor twaalf bereiken we San Giovanni Rotondo. Waar kunnen we parkeren? Het is hier heel erg druk en alles staat vol. Uiteindelijk ontdekken we een mini-parkeerplaats waar we net bij kunnen.
San Giovanni Rotondo is bekend om Padre Pio. Ik neem onderstaande tekst over uit de Michelingids:
Francesco Forgione werd in 1887 geboren in Pietrelcina (Campanië), vlakbij Benevento, in een eenvoudige boerenfamilie. Vanaf zijn vroege kinderjaren wilde hij monnik worden. Op zestienjarige leeftijd deed hij zijn noviciaat, trad hij in bij de kapucijner orde en kreeg hij de naam pater Pio. Als toegewijde novice legde hij vier jaar later de geloften af en legde zich toe op zijn studie filosofie en theologie. Vanwege zijn ernstige en onverklaarbare ziekten werd hij naar het klooster San Giovanni Rotondo gestuurd om weer op krachten te komen. Daar verschenen vijf zichtbare stigmata (op zijn handen, voeten en buik). Na talloze medische onderzoeken beschouwden de artsen de steeds terugkerende wonden als wetenschappelijk onverklaarbaar. De gelovigen stroomden toe om deze priester met de ingezwachtelde handen te zien en te horen. Pater Pio overleed op 23 september 1968. Het laatste mirakel deed zich voor tijdens zijn aflegging, toen werd vastgesteld dat de stigmata, die zijn hele leven hadden gebloed, verdwenen waren. In 2002 verklaarde paus Johannes Paulus II hem heilig.
Wat nu zo jammer is – alle schilderijen en beelden van Jezus aan het kruis zijn op dit punt onjuist – de Romeinen sloegen de spijkers NIET door de handpalmen, maar door de handwortelbeentjes. De handpalm kan het gewicht van een mens niet dragen, die scheurt uit. De wonden van Padre Pio zouden zich dus op zijn polsen moeten bevinden. Ach, het is maar een detail.
Overigens, recent onderzoek toont aan dat de spijker niet door de middenvoetbeentjes werd geslagen – zoals op alle schilderijen en beeldhouwwerken is te zien – maar door de enkel, dwars door het hielbeen.
San Giovanni Rotondo bevindt zich op 567 meter boven de zeespiegel en trekt 7 miljoen pelgrims per jaar.
Waar bevindt zich nu de Chiesa di San Pio? Bordjes ontbreken. Ok, dat moet daarboven zijn en inderdaad treffen we daar de kerk aan. Wat is het trouwens rustig! We lopen om de kerk heen, wat een immens gebouw!Hier is de ingang, maar deze is gesloten.Daar hangen de klokken, die maakten even eerder een hels kabaal.Ai, we treffen twee agenten. Zij vertellen ons dat de kerk is gesloten vanwege de begrafenis van een belangrijke geestelijke. Zij zijn nu op ronde om eventuele bommen op te sporen. Tja, het is jammer, maar hier toch een stukje tekst uit de Michelingids:
Deze in 2004 voltooide kerk is een inventief ontwerp van Renzo Piano, met een zuivere belijning. Het voorplein loopt licht af naar de nieuwe kerk, die ongeveer 30.000 gelovigen kan ontvangen. Het plein, dat is beplant met olijfbomen en omgeven door cipressen, lavendelstruiken en klimop, wordt gedomineerd door een groot stenen kruis van 40 meter hoog. Het geschubde, koperen dak heeft een oppervlakte van 20.000 m2. De voorgevel bevat een schitterend glas-in-loodraam van 700 m2 met levendige voorstellingen van de Openbaring van Johannes. Ook het interieur is zeer origineel: bij het altaar komen verscheidene gewelven samen. Opmerkelijk is het bronzen kruis van Arnaldo Pomodoro, een van de grootste hedendaagse beeldhouwers. Het orgel (12 meter hoog en 10 meter breed, 5814 orgelpijpen) is volledig met de hand vervaardigd door de Italiaanse orgelbouwer Pinchi. Iets lager bevindt zich een tweede, kleinere kerk met het intact gebleven lichaam van Padre Pio. De kleurige en glanzende mozaïeken komen uit het atelier van de Sloveense jezuïet Marko Ivan Rupnik en trekken een parallel tussen de grote gebeurtenissen uit het leven van Padre Pio en die uit het leven van Christus en Franciscus van Assisi (de bezieler van de kapucijnen).
We lopen weer terug en zien een restaurantje. Hier genieten we een espresso/thee.
Bij de buren is Padre Pio in alle soorten en maten te koop. Er staan geen prijzen bij.Waar is trouwens die kleinere kerk met het gebeente van Padre Pio? We vragen het aan de zelfbenoemde parkeerwacht (we hebben gewoon gestort in de parkeerautomaat), maar deze man begrijpen we niet. Er lopen nogal wat mensen dit weggetje op naar boven (en beneden). Laten we dat maar doen. Sowieso goed steil, dus rustig aan.Kijk, daar staat dat bewuste Casa Sollievo della Sofferenza (‘Huis van Verlichting van het Lijden’), dat door Padre Pio is gesticht. Het is tegenwoordig het modernste ziekenhuls in Zuid-Italië.En dit is die bedoelde kleinere kerk met het gebeente van Padre Pio.Het interieur oogt bijzonder.En hier vinden we ook de tombe van Padre Pio.Om één uur rijden we weg en tegen tweeën rijden we Monte Sant’Angelo in. We zien meteen een parkeerplaats waar we terecht kunnen. Langs het deels verwoeste Castello uit de 9e eeuw lopen we naar de oude stad.Kijk, de pelgrim(s) komen ons tegemoet.Er is hier het nodige om te bezoeken.Eerst moesten we iets stijgen en nu dalen we weer door dit toeristische straatje.Religieuze souvenirs zijn hier te kust en te keur te koop. Waarschijnlijk allemaal ‘Made in China’.Hier staat het Palazzo Grimaldi uit de 18e eeuw. Jammer dat er de laatste jaren geen onderhoud aan is gepleegd.We zijn al twee of drie restaurants voorbijgelopen omdat ze ons niet aanstonden, maar deze aardige mevrouw wenkt ons binnen.Het menu ziet er goed uit en we bestellen salade en pasta. Prima en met cola/jus erbij in totaal €32,50.Orchideetje rekent af en krijgt meteen een aantal koekjes mee, ‘ostie ripiene’ geheten. Het is een herinterpretatie van de echte hostie en deze is gemaakt van twee schijfjes koek van ongezuurd tarwemeel, gevuld met amandelen en bedekt met honing en kaneel.We kunnen er weer tegen en betreden het Santuario di San Michele Arcangelo.
Aan informatieve borden is gedacht. Tja, de aartsengel Michaël is hier in de 5e eeuw verschenen en hij beval de bouw van dit heiligdom in deze grot. Monte Sant’Angelo werd een verplichte stop voor pelgrims en kruisvaarders. Uiteraard ontwikkelde zich een stadje omdat alle bedevaartgangers moesten eten en slapen.Deze dichte binnenplaats is de ingang van het heiligdom. De huidige gevel van het heiligdom dateert uit 1856, maar maakt gebruik van oudere elementen. Het rechterportaal uit de 15e eeuw toont Maria die haar zoon – met de trekken van een volwassen man – draagt; zij wordt omringd door de apostelen Petrus en Paulus, die de Kerk vertegenwoordigen.Dit lijkt mij toch een Jacobsschelp toe met daaronder de namen van pelgrims, die hier geweest zijn.Is dit die bronzen deur die in de Michelingids wordt beschreven? Nee, het is hem niet.De twee portalen geven toegang tot een vestibule, waar een grote trap naar de grot leidt.Vijf trapdelen voeren tussen sarcofagen en fresco’s naar de Porta del Toro (‘stierenpoort’) uit het midden van de 17e eeuw. Deze man deed een stapje opzij, maar net niet genoeg.Dit is de echte bronzen deur uit 1076 die in Constantinopel werd vervaardigd: de deurvleugels zijn versierd met twaalf zilveren en bronzen panelen, waarvan de kleurige ornamenten taferelen voorstellen uit het Oude Testament (die allemaal gaan over de tussenkomst van een engel in de geschiedenis van de mensheid). Helaas zit er ter bescherming een raster voor met plastic. Veel is er niet te zien van de deur.Na de deur ziet u de ‘hemelse basiliek’. Deze bestaat uit een majestueus schip dat in de 13e eeuw door de Angevijnen is gebouwd, met rechts de grot van de aartsengel. Het hart van het heiligdom werd in de loop der eeuwen veranderd, maar heeft nog steeds zijn onregelmatige, natuurlijke gewelf. Achter in het koor glanst het marmeren beeld van de H. Michaël, gemaakt door Andrea Sansovino (1467-1529). De aanvoerder van de hemelse legers wordt afgebeeld als een jongeling die zich opmaakt om het hoofd van een duivel af te hakken (met het gezicht van een aap, de dijbenen van een bok, de klauwen van een leeuw en de staart van een slang). Het zwaard van de aartsengel wordt elk jaar op de naamdag van de heilige meegevoerd tijdens een processie door de straten van het stadje. Naast het standbeeld getuigt de bisschopszetel 12e eeuw) van de invloed van de Apulisch-romaanse kunst op het meubilair, hier gecombineerd met Byzantijns-Moorse aspecten.
Mm, er begint een kerkdienst/mis en wij worden vriendelijk gevraagd om op te hoepelen.Hier is ook nog iets te doen.Tja, het is een soort kapel en momenteel is er niemand.We lopen de trap weer op en naar buiten. Hier om de hoek is nog een kerk. Het is de Chiesa di Santa Maria Della Libera uit de 18e eeuw. De kerk is open, dus we gaan even kijken. De kerk staat niet in de Michelingids, dus is er verder niets over te vertellen.We zijn er al een aantal malen langs gelopen, maar dit is de achthoekige klokkentoren die Karel I, naar het voorbeeld van de torens van het Castel del Monte, in 1274 liet optrekken om de aartsengel Michaël te bedanken voor zijn bijstand tijdens de tumultueuze verovering van Zuid-Italië.Een paar stappen verder staat de voormalige parochiekerk de San Pietro en de Tomba di Rotari. Er moet één euro toegang worden betaald, wat veel mensen doet besluiten om door te lopen.Alleen de 18e eeuwse voorgevel met een roosvenster is bewaard gebleven. Behalve de ommuring staat alleen nog de apsis overeind, die in de jaren zeventig werd gerestaureerd. Links leidt de deur met een kunstig gebeeldhouwde bovendorpel (de arrestatie van Christus) naar wat lange tijd de tombe van Rotharis, een Longobardische koning, werd genoemd. Het koepelgebouw heeft een vierkante onderbouw die naar boven toe achtkantig en daarna kegelvormig wordt. Bij de laatste restauratie is een kuip blootgelegd waarin de gelovigen werden gedoopt. Het was dus geen graf, maar een doopkapel.Rechts van het portaal van de San Pietro bevindt zich de vestibule van deze Santa Maria Maggiore. Oorspronkelijk was het een kapelletje dat deel uitmaakte van de parochiekerk en in de 11e eeuw werd herbouwd in de Apulisch-romaanse stijl, waarna het een volwaardige kerk werd. De gevel met blindbogen heeft een portaal met een baldakijn dat door twee adelaars wordt ondersteund. Het basreliëf stelt Maria met Kind voor, omringd door twee engelen (misschien Gabriël, de engel van de Aankondiging, en Michaël) en een biddende vrouw, van wie de trekken doen denken aan keizerin Constance, de opdrachtgeefster van het werk en moeder van Frederik ll. Binnen zijn nog resten van Byzantijnse fresco’s bewaard; in het linkerzijschip is de figuur van de H. Michaël te onderscheiden.Ok, veel gezien! Tijd om op huis aan te gaan. Nog even een afscheidsfoto. Toch nog voor vertrek een espresso/thee.Zullen we nog een poging wagen om een kijkje te nemen in die immense kerk in San Giovanni Rotondo? Nee, dat zien we toch niet meer zitten. Wel doen we nog boodschappen in een supermarkt in San Severo. Pas om kwart voor zeven zijn we terug in onze B&B. We hebben er 156 kilometer opzitten!
Op de kamer bereiden we thee en nuttigen de aangeschafte broodjes gezond en yoghurt. WiFi draait weer, veel mails zijn er niet. Douchen en om negen uur liggen we erin.