Dinsdag 20 november 2007
Petra
Om zeven uur staan we op en een kwartiertje later zitten we aan het ontbijt. De kok bakt eieren, omeletten en pannenkoeken. Dat gaat er wel in, uiteraard. Om half negen zitten we in de bus en rijden in een kwartiertje naar de ingang van de ruïnestad Petra. Uiteraard zijn hier weer een groot aantal souvenirstalletjes neergezet. Deze kraam spreekt mij wel aan, gaat het nu om de …poppen, of gaat het toch om de sexy kleding. Nu even serieus, Petra was de (Romeinse) naam van de hoofdstad van de Nabateeërs.
Dit was een bedoeïenenvolk dat zich omstreeks het jaar 1000 voor onze jaartelling vestigde in de vallei van Petra. De rijkdom van de Nabateeërs is te danken aan de handelsroute van Jemen, 1600 km zuidelijker gelegen, naar Perzië, Syrië en de Griekse en Romeinse rijken. De Nabateeërs hadden lange tijd een eigen koninkrijk, dat echter in het jaar 106 door keizer Trajanus onder Romeins gezag gebracht werd. Later werd de stad de zetel van een bisdom, maar in het jaar 551 (365?) werd de stad ingenomen door de Perzen en bovendien getroffen door een aardbeving. De handelsroute door Petra werd vervangen door scheepvaart over de Rode Zee. In die tijd werd de stad verlaten.
De Zwitser Johann Ludwig Burckhardt herondekte Petra in het jaar 1812 voor de westerse wereld. Momenteel staat Petra op de lijst van de zeven moderne wereldwonderen.
Na de intree (JD21,-) loopt er een brede toegangsweg, die lichtjes daalt, naar de ingang van de kloof. Wij leggen deze kilometer te voet af, maar je kunt ook voor een handvol dinars gebruik maken van een paard. Het valt al meteen op dat de erosie hier in het zachte, roze zandsteen vrij spel heeft (gehad). Onderweg komen we langs het eerste graf. Aangezien iedere belangrijke Nabateeër in de hoofdstad begraven wilde worden, werden er meer dan 1000 graven uitgehakt. In eerste instantie lieten de Nabateeërs daar Griekse beeldhouwers voor overkomen, maar al spoedig ontwikkelden zij hun eigen stijl. Na de toegangsweg komen we bij de kloof – Siq genoemd – die 1200 meter lang is. Aan de linkerzijde is nog het drinkwaterkanaal zichtbaar. Het is nog geen half tien en we zitten buiten het hoogseizoen. Daarom is het niet druk en als ik even wacht kan ik foto’s schieten zonder toeristen. Helaas is het wel een beetje bewolkt en er staat een frisse wind. Vaak is de kloof enkele tientallen meters, maar soms slechts vijf meter breed. De hoogte van de rotswanden ligt rond de 80 tot 200 (?) meter.
Hier en daar groeit een vijgenboom. Echte luilakken laten zich vanaf de ingang per koets naar het einde van de kloof vervoeren. Deze grap kost uiteraard wel de nodige dinars. Hier en daar is nog een stuk van het originele plaveisel bewaard gebleven. Wanneer we de kloof bijna uit zijn, komt het mooiste graf van Petra in beeld.Het is de Al-Khazneh, waarvan de bedoeïenen dachten dat er een schat verborgen was. Helaas hebben zij bij de zoektocht naar de schat nogal wat schade aangericht.
Voor wie dit graf bekend voorkomt: deze locatie werd gebruikt voor de film ‘Indiana Jones and the Last Crusade’ (1989).
Al-Khazneh is in slechts drie maanden tijd gebouwd in het jaar 84 voor onze jaartelling, waarschijnlijk in opdracht van koning Aretas III (IV?). Het graf is 43 meter hoog en 28 meter breed. Op zes Korintische zuilen rust een fronton, waarboven een tweede verdieping met eveneens zes zuilen is uitgehakt. Deze laatste zes zuilen vormen de omkadering van negen, helaas zeer beschadigde, beelden. Onder andere betreft het een beeld van de Egyptische godin Isis (de verering van Isis is door Alexander de Grote naar Griekenland gehaald), Nike (Griekse godin van de overwinning) en een Amazone (vrouwelijke boogschutter uit de Griekse mythologie).
Bovenop staat een stenen urn. De bedoeïenen dachten dat hier de schat verborgen was en de kogelgaten in de urn getuigen van hun pogingen om de schat in hun bezit te krijgen. De binnenzijde valt tegen, er is een lege ruimte met nissen waar ooit de sarcofagen stonden. Iets verderop staat een winkeltje waar flesjes gekocht kunnen worden, die gevuld zijn met verschillende kleuren zand. Op listige wijze wordt het zand ‘gemanipuleerd’, zodat er dromedarissen, palmen en wat niet al verschijnt. Het is zelfs mogelijk om een flesje te bestellen met je eigen naam erin. Dromedarissen zijn er ook in het echt, je kunt er tegen betaling een ritje op maken. De rotsen zijn vaak prachtig van tekening. De Nabateeërs hebben hier een theater aangelegd, dat door de Romeinen is vergroot.
Er zijn 33 rijen stenen banken, die plaats bieden aan meer dan 6.000 toeschouwers.
Ach, mijn dromedarissen zijn er ook weer, waarschijnlijk op zoek naar klanten. En hier is het restaurant, plaats genoeg.Ook wij gaan er even bij zitten voor een kopje Nescafé en genieten tegelijkertijd van de graven aan de overkant van de kloof. Ai, de zon komt door en het begint stevig te waaien. Het zand begint te stuiven, daarom dragen al die bedoeïenen zo’n grote lap stof om hun hoofd. Ik zag al menig toerist aldus uitgedost – net Japanners op klompen in Volendam – maar, deze mensen zijn slim geweest. Ik moet ook maar zo’n hoofddoek aanschaffen. Aan de overkant van het ‘restaurant’ bevinden zich de koningsgraven. De meest rechter is het ‘urngraf’. De binnenruimte, die immens groot is, werd in de 5e eeuw gebruikt als christelijke kerk. Iets meer naar links staat de Korintische tombe, helaas door erosie stevig verweerd.
Toch valt de gelijkenis met Al-Khazneh op. Enigszins verdekt opgesteld staat hier een steiger. Ik hoor dat de tombes geïmpregneerd worden, zodat ze de tand des tijds beter kunnen weerstaan. Nog een klikje naar links staat de Paleistombe. Ook hier is door erosie veel verloren gegaan. Achter de vier ingangen bevinden zich relatief kleine vertrekken. We komen nu aan het begin van de geplaveide hoofdstraat, die door het centrum van de stad loopt. Ooit stonden hier aan weerszijden grote gebouwen. Er resten nu nog ruïnes.Bedoeïenen-kinderen horen uiteraard ook naar school te gaan, maar ja, dit volk staat boven de wet. Ze worden nu aan het werk gezet om kettingen à 1 dinar per stuk te verkopen. Hebben wij niet een prinses die zich bezighoudt met analfabetisme?
Hier moet ze maar eens gaan kijken. Een stukje verder komen we bij de Temenospoort, gebouwd in 114 ter ere van de Romeinse keizer Trajanus. De poort geeft toegang tot het tempelcomplex Qasr al-Bint Faraun. Hamdan wijst ons op een rotsformatie, inderdaad is hier een kameel in te zien. De Qasr al-Bint Faraun is het enige vrijstaande gebouw dat bewaard is gebleven, en was met zijn hoogte van 23 meter het hoogste in het centrum van de stad. Het is intussen bij half een, tijd voor de lunch. Gelukkig staat hier een restaurant en de kok is al druk voor ons bezig. Het is zoals gebruikelijk een buffet, dus laat ik het me weer goed smaken. De saté was ten tijde van de foto nog niet gereed, die heb ik later gehaald (met een tweede portie!). Het toetje was ook niet verkeerd, ook het biertje smaakte best. Tja, we kunnen op ons gemakje terug lopen, maar we kunnen ook nog naar boven. Naar boven wil zeggen naar het ‘klooster’ Al Deir. We kunnen een ezeltje inhuren, maar ook zelf de 900 treden nemen. Dat laatste doen we natuurlijk.Achteromkijkend zien we in de verte de koningsgraven. Ik geef toe, ze zijn nauwelijks te zien. Volgens het boekje is het een klim van een uur, maar wij zijn in 25 minuten bij het klooster. Het heeft veel weg van Al-Khazneh, maar is eenvoudiger uitgevoerd. In het binnenvertrek bevinden zich geen nissen voor sarcofagen, vandaar dat archeologen ervan uitgaan dat dit bouwwerk diende als tempel. Het is wel het grootste ‘gebouw’ van Petra met zijn breedte van 47 meter en hoogte van 48 meter. Op de terugweg passeren we dit bedoeïenen-jongetje, die ook souvenirs verkoopt.
Nou, die hoef ik niet, maar voor een dinar mag ik ook deze foto maken. Nu moeten we echt terug, straks wordt het donker. Voor foto’s in de kloof zijn we al te laat, het is al schemerig. Ik hoorde dat een bezoek van één dag eigenlijk te kort is om alles te zien. Dat klopt, aan het regenbooggraf en de grote offerplaats zijn we niet toe gekomen.
Ik moet maar eens terugkomen en dan nog minimaal twee dagen in Petra doorbrengen. Het is het meer dan waard! Met de bus rijden we weer naar ons hotel. Sommigen maken nog gebruik van het Turks bad en de sauna, zelf kies ik voor een douche. In de lounge schrijf ik onder het genot van een Nescafé nog wat ansichtkaarten en daarna is het weer tijd voor het diner.
Echt bier hebben ze hier niet, wel een soort malt met de naam ‘Mood’. Dat valt een beetje tegen, het smaakt erg zoet. Wat wel leuk is; er zijn vandaag verkiezingen geweest en de uitslag is bekend.
De overwinnaars vieren dit door luid toeterend door de stad en langs ons hotel te razen.
Ik zie ze verderop voor de bocht inhalen. Later hoor ik de sirene van een ziekenwagen. We gaan nog even in de lounge zitten en daarna zoeken we onze kamer op.