Zondag 6 maart 2022
Almen – Velhorst – Kapel op ’t Rijsselt
Om kwart voor acht staan we op en iets na halfnegen genieten we het ontbijt. Er zijn ongeveer tien tafels bezet, dus het ‘loopt’ hier best wel goed.
Om kwart voor tien checken we uit en even later rijden we naar landgoed Velhorst.
Daar gaan we wandelen, hebben we ons voorgenomen. Onderweg stop ik bij de Berkel, ik meen dat hier ‘De Hoofdige Boer’ geen gebruik maakte van de (nieuw aangelegde) brug, maar gewoon de Berkel ‘nam’. In juni 2013 stond er hier een bord, maar ik denk dat ik op de verkeerde locatie sta.We rijden verder naar het landgoed en parkeren. Op internet vond ik een wandeling van 7,6 kilometer en die heb ik in mijn GPS geïmporteerd. Van het startpunt vond ik met Garmin BaseCamp de coördinaten en die heb ik in mijn routeplanner geplaatst. Tja, een kind kan tegenwoordig de was doen.
Er staan hier borden met informatie.Ok, de temperatuur is iets boven nul, maar het is zonnig en er staat weinig wind. Prima wandelweer dus.Een prachtig vennetje. Er ligt een vliesje ijs, vannacht heeft het iets gevroren.Voor het Kienveen staat een informatief bordje.En dit is het Kienveen zelf.Ook hier ligt een vliesje ijs, maar ook iets rijp op de plankier. Soms is er tegen het uitglijden gaas op het plankier bevestigd, maar hier niet. Voorzichtig dus!Jeneverbessen. Ik las eens dat het niet zo goed gaat met de jeneverbes in Nederland.Het is wel prachtig weer, maar net te koud om op het bankje plaats te nemen.Het bospad oogt rustig.Ai, wanneer stormde het toch alweer? Door die oorlog raakt alles op de achtergrond.Tja, er staat geen bordje bij dit huisje, ik heb geen idee.Een ophaalbrug over de Berkel. Er ligt hier een stuw in het water en ter waarschuwing voor kanoërs is er een waarschuwingslijn met gele bollen gespannen. Ik weet niet of het hier is gebeurd, maar in september 2007 is er bij een stuw in de Berkel een vlot verongelukt met daarin 18 vrouwen, die een personeelsuitje hadden. Twee vrouwen kwamen daarbij om het leven. Tragisch!Lakenvelders, maar dat had u natuurlijk al gezien.Wat dit precies is, weet ik niet, maar het zal toch niet zo gezond zijn voor de boom.Ai, ik heb niet goed opgelet, maar we zijn landhuis Velhorst voorbijgelopen. Tja, volgens het informatiebord hadden we het landhuis tussen de knotwilgen door kunnen zien liggen.
Even na twaalven bereiken we de parkeerplaats. Sowieso een prachtige wandeling, maar het mooie weer droeg daar ook aan bij.
Voor de aardigheid de GPS-track. De paarse lijn is de gedownloade track en de zwarte track is daadwerkelijk gelopen. Die rechte zwarte lijn loopt rechtstreeks naar het hotel.
Het is me teveel werk om die lijn weg te poetsen.Vanmiddag hebben we nog een concert op het menu staan, maar nu is het tijd voor de lunch. Op naar Zutphen waar we de auto weer op dezelfde parkeerplaats zetten.
Vandaag gratis parkeren!
Kijk, hotel/restaurant Hampshire. Koffie en gebak, dat gaat het worden. In een (uitgebreide) lunch heb ik even geen trek.Overigens, we hadden overwogen om ons voorjaars-arrangement hier te boeken, maar de site vond ik onoverzichtelijk en een aantrekkelijk arrangement kon ik niet vinden.Kijk, dit ziet er toch goed uit en het smaakt ook prima.Tegen tweeën stappen we op en rijden naar kapel op ’t Rijsselt. Om te beginnen een stukje geschiedenis.
Het landgoed waaraan de Kapel haar naam ontleent wordt al genoemd in een document uit het jaar 1105. Het staat dan vermeld onder de naam Rislo. In een oorkonde uit dat jaar bevestigt de Utrechtse bisschop Burchard de privileges van de Zutphense kerk op verzoek van Graaf Otto van Zutphen. Het goed behoort dan al tot de oudste kapittelgoederen van de Zutphense Walburgiskerk. In een geschrift uit 1346 wordt de naam als Rycele geschreven.
Het oorspronkelijke huis op het landgoed (ook wel aangeduid als havezathe: versterkt huis of kasteel) geldt als het stamhuis van de Nederlandse tak van het geslacht van der Capellen. Het huis zelf is in de 70’er jaren van de vorige eeuw afgebroken.
Omdat de familie bekend staat als overtuigd staatsgezind, worden alle gebouwen op ’t Rijsselt in 1583 tijdens de bezetting in de 80-jarige oorlog verwoest door de Spaanse veldheer Johan Baptist de Tassis. Gerlach en Margriet van der Capellen bouwen alles in 1601 weer op. In 1621 wordt de toenmalige landgoedeigenaar Hendrick van der Capellen burgemeester van Zutphen.
In 1850 wordt het landgoed met geldelijke steun van het Koninklijk Huis en vele notabelen uit het gehele land aangekocht om er een ‘inrigting te stichten ten nutte van de hulpbehoevende, verlatene en veronachtzaamde jeugd’. Op de langste dag van 1851 wordt daartoe, naar Frans voorbeeld in het dorpje Mettray nabij Tours, de landbouwkolonie ‘Nederlandsch Mettray’ opgericht door de Friese wijnkoopman en weldoener Willem Hendrik Suringar.
In 1862 wordt op het terrein de eerste steen gelegd voor een kerkje: ‘het Bedehuis, de kapel op ’t Rijsselt’. De kerk verwerft een eigen plek in de omgeving, omdat ook de omwonenden er de eredienst bijwonen. Het is in die tijd dat op ‘Nederlandsch Mettray’ de pupillen grotendeels in hun eigen onderhoud voorzien. Ze krijgen les en leren een vak als bakker, tuinman, timmerman enz. De pupillen hebben zelfs een ‘eigen fanfarekorps dat regelmatig door Eefde en omstreken trok’. Ook dan is er dus al muziek op ’t Rijsselt.
Het neogotische kerkje uit 1862 brandt op een zondagochtend in maart 1954 volledig af en wordt vervangen door de tegenwoordige eenvoudige kapel.
Na een renovatie in 1994 van de inmiddels in onbruik geraakte kapel wordt de Stichting Kapel op ’t Rijsselt opgericht. Deze staat organisatorisch geheel los van de Jeugdzorgorganisatie Intermetzo (voorheen LSG-Rentray), maar wordt door deze laatste wel in de gelegenheid gesteld in het gebouw concerten te organiseren en andere culturele activiteiten te ontplooien.
Kijk, daar staat de kapel. Trouwens, lastig te vinden, mijn navigatie stuurde ons eerst volledig de verkeerde kant op. Pas na invoeren van de straatnaam en het huisnummer ging het goed. Sowieso waren we nog ruim op tijd.Zoals eerder vermeld, Frank Ong-Alok presenteert zijn boek en de CD met muziek van zijn vader André Ong-Alok. Medewerking van de fluitist Ronald Snijders, de accordeonist Wolfram Reisiger en de gitarist Wim Hoogewerf. Uiteraard speelt Frank zelf ook mee.
Nou, we hebben ervan genoten!Ook krijgt de Surinaamse ambassadeur – sinds 2021 – in Nederland ‘Rajendre Khargi’ het woord.Een hapje eten en een drankje is er ook, daar was ik uiteindelijk toch wel aan toe.
Mooi, we hebben een fijn weekend achter de rug. De medewerkers van ‘De Hoofdige Boer’, Frank Ong-Alok, Ronald Snijders, Wolfram Reisiger en Wim Hoogewerf: bedankt!