Utrechtpad (nov 2007)

Zaterdag 10 november 2007
Wijk bij Duurstede – Amerongen
Om half zeven gaat de wekfunctie van mijn mobiel. Het regent en behoorlijk ook.
Vannacht ben ik een paar keer wakker geworden van de regen. In de regen koken, eten en inpakken is een kleine ramp. Maar ja, het is niet anders. Tegen achten zijn we bepakt en bezakt en lopen de asfaltweg op. Niemand te zien, gelukkig. Een paar honderd meter asfalt en dan moeten we linksaf het derde griendbos in. Het regent voluit, het pad is nat en glibberig. Ondanks de regen ziet het landschap er best aantrekkelijk uit. We komen terecht op het landgoed Broekhuizen en het wordt droog. Het is even opletten, want we kruizen het Trekvogelpad. Gelukkig is dat wit-rood gemarkeerd, ons pad is geel-rood gemarkeerd. Links staat een hoge schutting, maar als ik mij uitrek en mijn fototoestel op de schutting zet, komt het landgoed in beeld. Afdrukken, zo, die foto heb ik. Ik lees dat het kasteel 14e eeuws is. Ach, dat is ook wat, het kasteel is in 1792 in handen gekomen van de schatrijke Jan van Nellesteyn, die het liet afbreken. Daarvoor in de plaats laat hij een nieuw landhuis bouwen in neo-classicistische stijl. Het landhuis gaat in 1906 in vlammen op, maar wordt iets eenvoudiger herbouwd. Tot voor kort hield het Rijksinstituut voor Natuurbeheer hier kantoor. Ik lees snel de routebeschrijving door, want het begint weer te regenen. We komen bij een slagboom met daarop: ‘Verboden toegang, privé’.
Ik zie geen markering, maar meen mij te herinneren dat we hier gewoon door moeten lopen. We lopen pal voor het landhuis langs, prachtig gewoon. Het komt mij bekend voor, heb ik hier misschien in een vorig leven gewoond? Of heeft het landhuis gefigureerd in een film of serie? Toch heb ik het gevoel dat we niet op de route zitten. We komen uit bij een asfaltweg. Ik kijk op de kaart en lees in de routebeschrijving dat we vóór de slagboom rechtsaf hadden moeten gaan. Zie je wel! Nou ja, gelukkig niemand gezien. Terug lopen doen we maar niet, we gaan rechtsaf en komen al snel bij het toegangshek van het landhuis. Hier zitten we weer op de route. Even verder gaan we het asfalt af en lopen door de bosrand richting Leersum. Precies waar we Leersum inlopen staat een pracht van een restaurant. Helaas is het gesloten. We moeten maar even afwijken van de route, want die gaat hier rechtuit de Utrechtse Heuvelrug op. Daar krijgen we alleen maar bos en hei te zien. Op naar de koffie! Helaas, alle uitspanningen zijn nog gesloten. In arren moede tanken we maar koffie bij de Shell, die is ook prima te drinken. Helaas hebben ze geen appeltaart, dus dat wordt van huis meegenomen speculaas. Het is tenslotte weer bijna Sint Nicolaas. Tegen tienen stappen we op, het zonnetje begint zowaar door te komen. We lopen dezelfde weg terug en gaan aan de rand van Leersum rechtsaf langs de begraafplaats. Het gaat omhoog, deze heuvel heet de Donderberg (naar Wodan). Bovenop deze heuvel staat de graftombe van Jan van Nellesteyn, gebouwd in 1818. Vanaf het landgoed liep een zichtas naar deze graftombe. Tja, dat heeft wel wat. We krijgen een prachtig stuk natuur te zien, maar het is soms wel wat ‘soppig’. Tot ons geluk houden we het droog en soms staat de zon er zelfs even op. Dat zijn natuurlijk precies de momenten om een foto te schieten. De Leersumse plassen, vreemd dat ik geen enkele vogel zie. Zijn ze met de Noorderzon vertrokken? Zo rond twaalven gaan we weer even van de route af. Volgens de kaart is er verderop een manege met een restaurant. Dat klopt, en ze zijn nog open ook. Het heet ‘Het Leersumse Veld’. Op het terras staan de stoelen opgestapeld. De zon staat erop en het waait een beetje. Ideaal om de natte tent hier uit te hangen, wat we dan ook doen. Met een beetje geluk kunnen we vanavond met een droge tent beginnen. We lopen naar binnen. Het is niet druk, we zijn de enige gasten. De koffie komt snel door en ik bekijk voor de aardigheid de kaart. Pannenkoeken hebben ze hier en uitsmijters. Tja, dat is verleidelijk. Alles beter dan droog ontbijtbiscuit met droge worst. En eigengemaakte Cup-a-Soup is ook niet alles.
Een uitsmijter maar en dat blijkt een prima keus. Voorlopig kan ik er weer tegen. We zitten hier ruim anderhalf uur en dat is tamelijk lang voor ons doen. Maar we hebben een excuus, de tent moet tenslotte drogen. We stappen op, pakken de inmiddels droge tent in en gaan verder in zuidelijke richting. Eerst bos en daarna de Ginkelduinse Heide. We moeten volgens het boekje opletten op zwevende roofvogels. Nou, ik zie er niet één, zij zijn ook met de Noorderzon vertrokken. Ik geef ze geen ongelijk. Na de hei krijgen we weer bos en we steken de Scherpenzeelseweg over. Een kilometer verder, echt midden in het bos, staat Huize De Ginkel. Het huis is door de bomen nauwelijks zichtbaar en ik denk dat je er in de zomer zo voorbijloopt. Wie zou hier nu wonen? Het boekje geeft geen nadere informatie. Als ik nog eens in de buurt ben, moet ik maar eens aanbellen. Dit terrein heet de ‘Leeuwenkuil’, het is een voormalige zandafgraving. Op de kaart staat dit gebied aangegeven als hei, maar het zal in de loop van de afgelopen jaren zijn dichtgegroeid. Daar is iets aan gedaan, dat is te zien. Als het goed is, komt er ‘vanzelf’ weer hei. Iemand is het er toch niet helemaal mee eens en heeft op het informatiebord geschreven: ‘Bos is natuur, heide is cultuur’. Dat is ook zo, maar op de keper beschouwt, is er van ‘echte’ natuur in Nederland geen sprake meer. Uiteindelijk is onze huidige natuur aangelegd. Er is een ATB-route uitgezet, de bordjes had ik al gezien en er doen heel wat ATB’ers mee. Rond vier uur bereiken we het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug. We staan hier op 68,9 meter boven NAP. Nog een klein stukje verder en we komen langs een opengewerkte grafheuvel. Vlak daarbij staat ‘t Berghuis, oorspronkelijk een houten chalet gebouwd in opdracht van Lady Athlone, vrouwe van Amerongen. Momenteel is het een populaire uitspanning.
Het is hier druk met hondenuitlaters, wandelaars, trimmers en fietsers. Tja, het is zaterdag, dan heb je dat. Het is al bij half vijf en het begint al iets te schemeren. Ik stel voor om hier alleen water te halen en dan meteen door te lopen. We moeten hier zeker een kilometer vandaan om een rustig plekje voor de tent te zoeken. Dat doen we, gelukkig krijg ik van de uitbaters geen opmerkingen. We gaan opnieuw een zigzag maken over de Heuvelrug. Eerst lopen we door een erosiedal en daarna omhoog naar een neventop van de Amerongse Berg. Bovenop de top staat een solitaire eik.72. Eik We lopen weer omlaag en zien de markering van het Trekvogelpad. Op dat punt maken we een draai in noordwestelijke richting en stijgen weer iets. Rechts ligt een voormalige jonge aanplant. Ik weet dat er in zulke gebiedjes vaak open plekken zijn. Ik kijk om me heen, er is niemand te zien. Snel lopen we het bosgebied in en inderdaad vind ik iets van het pad af een prachtige open plek. We ruimen nog wat takken op en zetten de tentjes neer. Gelukkig heeft Joke ook een groene tent en als we geen kabaal maken vind niemand ons hier. Om kwart over vijf staat de tent en meteen valt de duisternis in.
Even later zit ik aan de kerriesoep en nog wat later laat ik mij de Carbonara van Knorr goed smaken. Ik had nog een beetje wijn, die smaakt me er prima bij. Tegen zevenen kruip ik in de slaapzak. Opnieuw even tellen, we hebben vandaag 20 kilometer gelopen, maar ook nog wat extra kilometertjes voor de koffie.

Zondag 11 november 2007
Amerongen – Renswoude
Even na half zeven sta ik op. Ik ben vaak wakker geworden, omdat ik met mijn rug precies op een vervelende ‘bult’ zand lag. Dat gebeurt me niet vaak, ik kijk altijd heel goed waar ik de tent neerzet. ‘s Nachts de tent verplaatsen in een bos is eigenlijk geen doen.
Nou ja, vanavond lig ik weer in mijn eigen bed. Het regent, maar ja, dat is eigenlijk geen nieuws. Koken, eten en opbreken in de regen went nooit. Tegen achten zijn we weer op pad. Een kilometertje verder bereiken we de Elsterberg. Dit is een hooggelegen heidegebied van waaraf je een prachtig uitzicht hebt. Deze keer niet, het regent pijpenstelen en veel meer zicht dan 100 meter is er niet. Even verder klopt het niet en ik heb ook al een tijdje geen markering gezien. Volgens Joke hadden we linksaf moeten gaan. Ik dacht toch zeker te weten dat ik dat ook gedaan had. Ik raadpleeg mijn GPS, maar vreemd, het coördinaat wat ik doorkrijg kan niet kloppen. Wat is dit nu weer. We gaan maar rechtsaf en het volgende pad weer rechtsaf. Dit is het ook niet. Als Joke gelijk heeft, zitten we hier helemaal verkeerd. We gaan terug en tot mijn verbazing zie ik ineens markering. Zaten we daarstraks toch goed? Ik snap er nog steeds niets van.
OK, verder in noordelijke richting. Het klopt, we lopen langs het Egelmeer, een ven met een natte heidebiotoop (volgens het boekje). Het regent nog steeds, dat is te zien op de foto.

De educatieve grondwatermeter staat zelf ook in het water. Zou dat ding nog goed werken? Ook vandaag wordt er weer driftig gefietst. Vlak voor mij gaat er iemand onderuit en valt languit in een diepe plas. Ik vraag of hij het nog een keer wil overdoen voor de foto, maar daar is hij niet toe bereid. Erg flauw! Deze man was het, en de plas achter hem is de bewuste plas. We bereiken de rand van de Utrechtse Heuvelrug en gelukkig is het intussen droog geworden. Het pad waar we over lopen is een ‘eigen weg’, maar toegankelijk voor wandelaars. Links en rechts is een camping gevestigd. Zo te zien zijn deze bewoners er in grote haast met hun caravan vandoor gegaan. Ik zie nog een tuinstoel en zelfs een bureaustoel staan. Laten wij nu net thuis een bureaustoel kunnen gebruiken. Tja, hoe neem ik dat ding nu mee. Er zullen wieltjes onder zitten, maar het is nog tien kilometer.Ik zie meer van dit soort taferelen, zou deze camping van eigenaar gewisseld zijn?
Het contract wordt dan niet meer verlengd en alle klanten kunnen dan ‘opzouten’.
Daarna gaat zo’n camping op de schop en er komen dan houten chalets of zelfs stenen bungalows. Daar komt dan weer een heel andere doelgroep op af en dan vindt de gemeente het vreemd dat de mensen er permanent gaan wonen.
Dit schuurtje staat er zo kleurig bij, dat heeft wel wat. Even verder bereiken we Veenendaal. We blijven aan de westrand, dus voor de koffie moeten we van de route afdraaien. Het is zondag vandaag en we lopen hier in de Bible-belt. Alles – behalve de kerken – zal dicht zijn. We maken zelf koffie op een bankje naast een kinderboerderij. Ik heb nog een laatste stukje speculaas. De zon probeert er een beetje door te komen, wie weet wordt het nog een mooie dag vandaag. Na zo’n klein half uurtje gaan we weer op pad voor het laatste stukje. Even later lopen we onder de A12 door en nog even later steken we de spoorlijn over. Ik heb al een voormalig fort gezien, maar hier staat er ook weer een. Deze heet het voormalig Fort aan de Buursteeg. Ik heb hier al meer gelopen, dit is de voormalige Grebbelinie. De kracht van deze verdediging was dat grote gebieden gelegen vóór de linie onder water gezet konden worden. In 1745 werd met de aanleg begonnen en in 1794 is de linie gebruikt tegen de inval van de Fransen. Veel hielp het niet, het was toevallig een zeer strenge winter en de Fransen konden over het ijs het vaderland binnen marcheren. Tot laat in de 19e eeuw is de Grebbelinie in stand gehouden, maar vanaf 1926 werd de linie voor een groot deel opgeheven. Toch besloot Generaal Winkelman in februari 1940 dat hier de verdediging van het vaderland moest worden gevoerd.
In de meidagen heeft de linie drie dagen stand gehouden, waarbij 415 Nederlandse militairen zijn gesneuveld. Drie dagen! Het Duitse opperbevel rekende erop om de linie binnen één dag te doorbreken. Dit mag weleens gezegd worden: hulde om drie dagen stand te houden met inferieure middelen.
Dit pad heet: Dijkje. Het is inderdaad een dijk van twee en een halve kilometer lang, die in pal noordelijke richting loopt. Links van ons de Batterij aan de Schalm en De Batterijen.
Ik vermoed dat rechts van het Dijkje de boel onder water gezet moest worden. De zon komt intussen aardig door, zo komen we nog droog thuis ook. Vele boerderijen zijn in de meidagen van 1940 totaal verwoest, uiteraard zijn deze tijdens en na de oorlog herbouwd. Voorbij de Veenweg gaan we linksaf en lopen langs het 700 meter lange Grand Canal richting Renswoude. Dit kanaal is gegraven in 1708 en hoort bij het kasteel van Renswoude. Het is geïnspireerd op het Grand Canal van Versailles. Eerst moeten we de Arnhemse weg nog over en dan bereiken we de oprijlaan van het kasteel, gebouwd in 1654. Het zonnetje staat er prachtig op. Als afsluiting van de wandeling hebben we dit wel verdiend. Het kostte enige moeite, maar het lukte me toch om de zwanen naar de juiste plek te manoeuvreren. Jammer van die auto’s, kan het personeel die dingen niet in de kelder parkeren? Dit is de achterzijde van het kasteel, we lopen er door het park helemaal omheen. Het lijkt wel of de zwanen mij volgen of zijn ze dit gewend? Het kasteel wordt bewoond, ook hier woon je ‘op stand’. Renswoude, vanaf hier gaan we verder met de bus. Eerst drinken we nog een kopje koffie in café De Zwaan. Ik dacht eerst dat het café gesloten was, de rolluiken zijn dicht.
Maar binnen is het een vrolijke boel, er staat een groot scherm, want zo dadelijk is het Ajax-Feyenoord. Er wordt alvast het een en ander ingenomen op de overwinning.
Wij zoeken de bus op. Zelf pak ik de bus van 13.12 uur naar Amersfoort waar ik na een mooie rit van veertig minuten aankom. Dan verder per trein en tegen drieën ben ik thuis. Mooi op tijd om de tent en de slaapzak uit te hangen. Traditiegetrouw sluiten we de wandeling af in restaurant Peacocks. Joke, andere Joke en Anja: bedankt.