Zondag 20 april 2025
Park Sonsbeek en Huis Zypendaal te Arnhem
Om half negen genieten we het ontbijt. Het ontbijtbuffet ziet er prima verzorgd uit en is zeer uitgebreid.Ik start met een yoghurt/fruit hapje. Tja, dat ben ik sinds mijn peutertijd zo gewend.Dan het ‘echte’ werk.Om kwart voor tien rijden we richting Sonsbeek. Het is zonnig, maar morgen kans op een bui.
Om kwart over tien parkeren we naast park Sonsbeek. We hebben tijd voor een wandeling, want ons tijdslot voor huis Zypendaal is 13.00 uur.
Deze wandeling heb ik gedownload van internet. De lengte is ± 4 kilometer, maar inkorten kan natuurlijk altijd.

De foto’s van de wandeling laat ik voor zichzelf spreken.Hier ben ik eerder geweest. Het Veluwe Zwerfpad – 357 kilometer – liep ik in 2007 en 2008. Het Maarten van Rossumpad – van Den Bosch naar Ommen, 308 kilometer – liep ik in 2008.Mooi, weer verder met de wandeling in park Sonsbeek.In het Arnhemse park Sonsbeek staat een monument voor Lorentz, vervaardigd door Oswald Wenckebach, op 9 september 1931 onthuld door prinses Juliana.
Hendrik Antoon Lorentz (Arnhem, 18 juli 1853 – Haarlem, 4 februari 1928) was één van Nederlands grootste natuurkundigen en winnaar van de Nobelprijs voor Natuurkunde 1902.Huis Sonsbeek ligt er mooi bij in het zonnetje (19 graden in de plus!). Het terras is goed bezet, maar wij hebben de KMA zojuist genoten in Grand Café Aan de Beek.We zijn rond, hierbij de GPS-track. U ziet we hebben de route ingekort. De dunne paarse lijn is de planning, de rode lijn hebben we gelopen.

Mooi, op naar Huis Zypendaal waar we om halfeen parkeren.We moeten even wachten, want we hebben om één uur een bezoek op eigen gelegenheid geboekt. Tijd om even rond te kijken en de informatieve panelen te lezen.Huis Verwolde en Kasteel Ammersoyen moeten we voor later bewaren. Kasteel Doorwerth bezochte we in 2014 (https://www.hanshike.nl/lf4-midden-nederlandroute-apr-2014/).
Om te beginnen informatie van de site:
Op de plek van het huidige huis Zypendaal stond in de 17e eeuw al een huis Zypendaal.
In 1742 koopt Hendrik Willem Brantsen Zypendaal. Hij besluit al snel het oude huis te slopen en er een nieuwe buitenplaats te bouwen, Hendrik Viervant krijgt de opdracht voor het ontwerp van het statige huis.
Tijdens de aanleg in de jaren 1762-1764 zijn de inkomsten van de bouwheer en zijn vrouw hoger dan ooit. De opbrengst van suikerplantages in Suriname draagt bij aan de bouw van het stijlvolle huis. Op die manier is ook de geschiedenis van Zypendaal verbonden met het Nederlandse slavernijverleden.
In 1867 worden het koetshuis en de oranjerie aan het huis toegevoegd. Een verbouwing van het hoofdgebouw vindt plaats in 1883. Er komt een eenvoudige toren aan de achterkant en een vestibule aan de voorkant. Verder krijgt het dak een balustrade en worden balkons toegevoegd. Rond 1900 volgt een aanbouw waarin de rode salon wordt ondergebracht. De aanbouw krijgt jaren later nog een verdieping.
Als Hendrik Willem Brantsen huis Zypendaal betrekt, is hij al op leeftijd. Hij is 60 en zijn vrouw Johanna Elisabeth de Vree 51. Hun twee dochters zijn al volwassen. Hoewel het huidige huis Zypendaal sinds de bouw twee verbouwingen heeft ondergaan, is de indeling gelijk gebleven.
Meer dan twee eeuwen lang is Zypendaal in bezit van het geslacht Brantsen.
Als de laatste weduwe Brantsen hier in 1926 overlijdt, ontbreken mannelijke nakomelingen. Het geslacht Brantsen van de Zyp zal daarmee uitsterven. Dit legt een zware druk op dochter Alwina, die het landgoed erft. Zij is de laatste van vijf generaties Brantsen op Zypendaal.
De hoofdverdieping op de begane grond heeft historisch ingerichte vertrekken.
De interieurdecoratie van het huis is deels nog uit de 18e eeuw. Een voorbeeld is de bijzondere marmeren vloer in de gang, waarin een kettingmotief is ingelegd.
De hoofdverdieping is ingericht met objecten van de oorspronkelijke inboedel. Daaronder is een collectie familieportretten van de familie Brantsen. Ook het legendarische ‘Mannetje van de Zyp’ is te zien, een beeldje van een jongen met een drinkkan.
In de overige ruimtes is het centrale kantoor van Geldersch Landschap & Kasteelen gevestigd.
Even na enen checken we in. Ai, het Huis oogt helemaal niet zo groot, maar er is heel veel te zien. Ik laat de foto’s en teksten voor zichzelf spreken.Sowieso is een bezoek aan Huis Zypendaal een aanrader!
Op naar Elst, naar ons hotel. We lopen nog een klein rondje in Elst, tja, daar hoef je niet voor om te rijden. De Grote Kerk zit potdicht, dat is een beetje jammer.Een beeldengroep, wie weet dat we mettertijd weer te paard gaan.Zo lang geleden is dat nog niet, de tijd van de processies.Bedriegertjes, dat zie je wel vaker.De Dorpsstraat, zo heet hij ook echt. Druk is het niet.Zicht op ons hotel. Het terras zit redelijk vol, maar binnen is het ook goed toeven.
We laten ons de drankjes goed smaken.We hebben gereserveerd in Indisch restaurant Depaja. Er is ook een Chinees restaurant, Fook Sing geheten. Maar ik zag nogal op tegen het menu met vele honderden gerechten. In Depaja bestellen we gewoon de rijsttafel.Nou, dat ziet er toch prima uit! En smaken doet het ook!Desserts serveren ze niet, maar we zitten echt ‘vol’. Op naar ons hotel.
Nog even de GPS-track van vandaag.