Westerborkpad (jan 2013)

Maandag 28 januari 2013
Wijster – Westerbork
Ook vandaag sta ik om twintig over zes op. Opnieuw prima geslapen en niet gestoord.
Het weer ziet er een stuk beter uit. Ik zie wat stukken blauw in de lucht. Om acht uur precies gaan we van start. Het heeft wel iets gevroren vannacht, de fietspaden zijn iet of wat ijzig. Na zo’n twee kilometer steken we met deze fietsbrug de vaart over en bereiken Beilen.94. Fietsbrug Westerbork 8 kilometer, maar we moeten niet naar het dorp Westerbork. Daar ligt het voormalig kamp Westerbork niet. Het is maar een weet.95. Handwijzer De sneeuw is gisteren, met al die regen, aardig weggesmolten. Het ijs op de vijver is in slechte staat, dit heet: ‘waterijs’.96. IJs In Beilen staat toch een behoorlijk fabriekscomplex dat nog ‘groter groeit’. Hier staat de FrieslandCampina fabriek. Inderdaad, ik herinner het me van de melkpakken. Sowieso drink ik dat toch niet veel. Karnemelk (te zuur) lust ik al helemaal niet.97. DOMO Kijk, het stationnetje van Beilen. Zoals bekend loopt het Westerborkpad langs de stations, dit om het Westerborkpad in dag-etappes te lopen.98. NS Beilen We slaan linksaf en lopen Beilen in. Helaas, een restaurant of lunchroom zie ik niet, wel een Appie. Eens kijken of ze daar koffie hebben. Nou, dat hebben ze, de bonen worden gemalen terwijl je wacht. Je kunt erbij zitten en er ligt een krant. Tjonge, wat een service! Eigenlijk moet ik toch wel van het toilet gebruik maken. Zoals bekend is de Appie daar niet de geëigende locatie voor, maar ik ga het toch maar even vragen bij de servicebalie.
OK, het mag en mevrouw loopt even met mij mee om de personeelsuitgang te openen.
Nu natuurlijk niet allemaal gebruik gaan maken van het toilet in de Appie van Beilen, dat wil ik niet op mijn geweten hebben. Maar mocht u in Beilen komen, verzuim dan niet om bij de Appie een grote hoeveelheid boodschappen in te slaan! Nog bedankt!!
Het is nu tegen tienen en de dooi zet fors in. De sneeuw is bijna weg en het ijs op de vijver is in deplorabele staat. Dit noemen wij: ‘pap-ijs’.99. Vijver Als we Beilen uitlopen komen we over het terrein van de psychiatrische inrichting ‘Beileroord’. In de nacht van 2 op 3 oktober 1942 zijn hier negen Joodse patiënten opgehaald en afgevoerd naar Westerbork. Vandaar zijn ze doorgevoerd naar Auschwitz of Sobibor. Zo te zien staat er geen gedenksteen en als ik een foto wil maken van enig kunstwerk weigert mijn Nikon dienst. Het ligt niet aan de batterij, de natte weersomstandigheden doen het toestel de das om. Ik wacht al enige tijd op de opvolger van deze camera, helaas is hij er nog niet. Dat toestel moet volledig water- en stofdicht zijn (magnesium uitvoering), voorzien van inwendig GPS en een waterpas/raster. Uiteraard in DX uitvoering, de FX modellen zijn mij te zwaar en te groot (en bieden teveel ‘overkill’). Nikon: leest u even mee!
Iets verder ligt een Joodse begraafplaats (kijkpunt 65), maar wij vinden hem niet. Helaas wijst er geen markering naar de kijkpunten en ze staan maar globaal op het kaartje in het boekje. Hier zou het Westerborkpad-comité iets aan moeten doen.
We steken de N381 over en lopen in pal noordelijke richting. Deze asfaltbaan ken ik, ik heb er nog afgelopen december gereden. Waarachtig, mijn Nikon doet het weer!100. Asfalt Twee kilometer verder bereiken we het Oranjekanaal. Dit kanaal vormde voor de Canadezen de laatste hindernis voordat ze in april 1945 kamp Westerbork konden bevrijden. Op dat moment bevonden zich daar nog 876 Joodse gevangenen.101. Oranjekanaal Kijk, deze borden ‘Voorm. Kamp Westerbork’, moeten gevolgd worden. Het dorp Westerbork ligt een andere kant uit.102. Handwijzer Twee kilometer verder zouden we nog een kilometer bos mee moeten pakken. Dat bos zal wel glad en modderig zijn. Dat slaan we maar over. Onderweg naar Hooghalen zie ik toch wat leuke stulpjes. Er komt een waterig zonnetje door.103. Stulpje104. Stulpje Even over elf lopen we Hooghalen in. Die bushalte moeten we straks hebben.105. Hooghalen Iets verder is een bakkerij/lunchroom en daar genieten we de KMA. Helaas, het lekkers laat zich niet fotograferen, de lens is compleet beslagen.
Rond half twaalf gaan we weer op pad en steken even verder de spoorlijn over. Hier heeft tot 1960 het station Hooghalen gestaan. Van hier liepen de Joden (met koffers) ongeveer 5 kilometer naar kamp Westerbork. Deze route lopen wij nu ook. Later is de spoorlijn doorgetrokken tot in het kamp. Na afloop van de oorlog zijn de rails weggehaald om elders opnieuw te worden gebruikt. Even na half één lopen we kamp Westerbork op.
Hier staan een aantal ‘doodskisten’ met daarop de aantallen Joden die in de onderscheiden concentratiekampen zijn vermoord. Ik zie deze ‘doodskisten’ voor het eerst, staan ze er pas kort? Overigens hadden ze de ‘doodskisten’ beter halfrond kunnen opstellen, nu krijg ik ze niet allemaal op de foto.106. Doodskisten Iets verder staat de woning van de kampcommandant. Tot voor kort stond deze woning compleet in het bos en was nagenoeg niet zichtbaar. Ik heb de woning tijdens een vorig bezoek in het najaar ‘ontdekt’ en vroeg me toen af wat dit te betekenen had. Het bos is gekapt en er staat een hek rond het huis. Zo te lezen hebben ze er plannen mee.107. Woning108. Info109. Info Nogmaals de woning.110. Woning Ik ben al diverse malen in Westerbork geweest, dit stuk spoor met aan het eind het stootblok symboliseert het einde.111. Kunstwerk Dit stootblok is niet origineel, het originele – bijna vergane houten stootblok – staat achter de muur. Ik had dat persoonlijk anders gedaan.112. Stootblok Een van de vele wachthuisjes met de omgebogen spoorstaafeinden. 113. WachthuisTja, ik ken het verhaal van de kunstenaar, als ik het had mogen ontwerpen was het iets heel anders geworden. Dan hadden de rails doorgelopen het bos in richting Hooghalen/Auschwitz. Kamp Westerbork is doende om een originele spoorwagon aan te schaffen. Mogelijk komt mijn idee toch nog tot uitvoering.
Zoals ongetwijfeld bekend staan er langs het voormalig kampterrein veertien radiotelescopen van de stichting ASTRON. Ze worden gebruikt voor sterrenkundige waarnemingen. Op de voorgrond is een ‘talud’ zichtbaar. Hier heeft toentertijd een barak gestaan. Kamp Westerbork is al enige tijd doende om een originele barak te verwerven. Helaas is een beoogde barak – vele zijn toentertijd verkocht – net na de aanschaf door brand verloren geraakt.114. Sterrenwacht Op de appèlplaats staan 102.000 stenen; symbool voor de vermoorde gedeporteerden.
Er staan wat Nederlandse militairen, zo te horen hebben zij een vormingsdag.115. Stenen We nemen de bus terug naar het herinneringscentrum. Ook Sjef is hier al eerder geweest, dus een bezoek aan het herinneringscentrum laten we achterwege. Wel ontvangen wij op vertoon van het Westerborkpad wandelboek een certificaat en een speldje. Opnieuw nemen wij de benenwagen en lopen terug naar Hooghalen. Bij de bushalte hebben we er ruim 21 kilometer opzitten. We moeten een minuut of twintig wachten – in het zonnetje! – en nemen de bus van 14.18 uur naar Assen.
Mooi op tijd ben ik thuis. Het Westerborkpad zit erop. Tot Zwolle een prachtig pad vol natuurschoon, daarna enigszins saai. Sowieso een indrukwekkend pad en een indrukwekkende geschiedenis. Over Westerbork heb ik lang niet alles gezegd, breng eens een bezoek aan het herinneringscentrum en/of breng een bezoek aan de site http://www.kampwesterbork.nl
Sjef: bedankt!