Vrijdag 25 december 2015
Schiermonnikoog
WiFi draait en meteen schrijf ik een mail naar dochterlief. Zij is jarig vandaag. ’t Is daar al middag (6 uur tijdverschil), maar dat mag de (verjaardags)pret niet drukken.
OK, het ontbijtbuffet ziet er prima verzorgd uit. En mijn ontbijtje ook! Om tien uur starten we met onze wandeling, maar eerst maak ik een foto van Hotel Graaf Bernstorff. Dat ziet er toch prima uit! Wat is dat trouwens voor een rare ‘ereboog’? Gelukkig staat er een bordje bij.
Het is de onderkaak van een ‘Blauwe Vinvis’. Die lengte van 30 meter slaat vermoedelijk op de lengte van betreffende Blauwe Vinvis. Dat staat er niet bij, maar een walvis met die lengte kan wel 170 ton wegen. Ik kan me nog goed de beelden herinneren van de schooltelevisie uitgezonden in de vijftiger jaren (van de vorige eeuw) waarin lyrisch verslag werd gedaan van de (walvis)vangsten van de Willem Barendsz. Hotel Graaf Bernstorff verhuurt ook appartementen, ik denk dat de appartementen gelegen zijn in het achterste gedeelte. Waar komt trouwens die rare naam ‘Bernstorff’ vandaan? Die komt van Hartwig Arthur graaf von Bernstorff, die de heerlijkheid Schiermonnikoog in 1893 aankocht voor 200.000 gulden. In 1945 werd het eiland door de Nederlandse staat geconfisqueerd omdat het als vijandelijk vermogen werd beschouwd. Graaf Bechtold Eugen von Bernstorff (zoon van…) eiste het eiland in 1964 terug, maar dat mislukte. In 1983 (na veertig jaar!) kreeg hij een schadevergoeding van 80.000 Duitse Marken. Hij heeft er nog vier jaren van kunnen genieten, want in 1987 overleed hij.
Voor Hotel Graaf Bernstorff staat in het plantsoen een standbeeld van een monnik. Gelukkig is er een nagenoeg onleesbaar informatiebordje bij. Kan de VVV dit even oppakken? Het is maar een idee. In elk geval betreft het inderdaad een monnik, want Schiermonnikoog was toentertijd (1163) een bezitting van Klooster Klaarkamp, gevestigd in het Friese Rinzumageest. De monniken van dit klooster droegen grijze ofwel ‘schiere’ pijen. Het woord ‘oog’ betekent eiland. Kijk, zo zit het dus. Tijdens de 80-jarige oorlog (feitelijk een godsdienstoorlog) ging Friesland over van het katholicisme naar het protestantisme. In 1580 werden de kloosters opgeheven, afgebroken en de grond verviel aan de Staat. Nu beginnen we echt met de wandeling. Daartoe heb ik de wandelgids ‘Waddenwandelen’ aangeschaft en de route gedownload in mijn GPS. De wandelgids is een uitgave van het wandelnet (http://wandelnet.nl/waddenwandelen).
Er staan hier paddenstoelen in maar liefst twee kleuren! Is de groen/gele uitgave beter leesbaar voor kleurenblinden? Camping Seedune ligt iets buiten het dorp Schiermonnikoog. Er staat geen bordje bij – misschien wordt er nog gezocht naar een ‘ereplaatsje’ voor dit apparaat – maar dit is een harpoengranaatkanon. Toentertijd waren vele inwoners van Schiermonnikoog werkzaam in de walvisjacht (tot 1964). Zo’n ‘schietding’ stond op de voorsteven van een walvisjager. Nu volgt even een heftig stukje, desgewenst kunt u dat overslaan en verder lezen bij het sterretje. OK, zodra een walvis binnen bereik komt, wordt de harpoen – voorzien van afzichtelijke weerhaken – afgevuurd. De harpoen penetreert de speklaag en daarna ontploft de explosieve lading. Japanse wetenschappers, die elk jaar een aanzienlijk aantal walvissen doden ten behoeve van wetenschappelijke doeleinden (!), beweren dat de walvis binnen 2 minuten dood is. Tegenstanders beweren dat het tot twee uur kan duren voor de walvis sterft. Uiteraard probeert de walvis na getroffen te zijn, te ontkomen door weg te duiken. Dat lukt voorzover de lengte van de tros, die aan de harpoen vastzit, dat toelaat. Uiteraard moet een walvis na 10 – 20 minuten weer boven komen om te ademen. Meestal wordt hij/zij dan meteen getrakteerd op een tweede harpoen. Voorzover ik mij herinner van de schooltelevisie wordt er zo snel mogelijk een luchtslang in de walvis ‘ingebracht’ en lucht in de walvis geperst zodat hij niet zinkt. Daarna wordt de walvis aan dek gehesen van een walvisfabrieksschip zoals ‘onze’ Willem Barendsz. De walvis wordt daarna ontleed – dat schijnt echt smerig werk te zijn geweest – en de traan wordt uitgekookt. Of er toentertijd iets met het vlees werd gedaan is mij niet bekend. Nou, tot zover maar, smakelijke koffie.
★
We stijgen en bewonderen de witte (zuidelijke) vuurtoren. Deze is in 1911 buiten gebruik gesteld en momenteel in gebruik als zendmast. Overigens, het is eigenlijk prachtig weer. Het is zonnig en 12 graden in de plus. Wel staat er een forse wind en die voelt fris aan.
Dit is Hotel restaurant de Tjattel (http://detjattel.nl). Of zij een kerstarrangement aanbieden weet ik niet. Van Albert kreeg ik de tip om te boeken bij Hotel Graaf Bernstorff en koffie te drinken bij Hotel Van der Werff. Dit is de ‘Got Tjark’ oftewel de Grote Kerk uit 1866. De kerk is in gebruik door de PKN. Het straatbeeld oogt rustig, maar er is iets mee. Ach, ik mis de geparkeerde auto’s.
Die zijn er niet. Nou ja, eentje, maar die staat verdekt opgesteld. Zijn deze tasjes in de aanbieding? Karel is de padcoördinator van de wandelgids ‘Waddenwandelen’. Nou Karel, de markering moet worden nagelopen. Het stikt hier van de Brandganzen, ik noem het ‘Braadganzen’. Een jager vertelde mij eens dat ze prima te eten zijn. Zo langzamerhand wordt het een plaag, ze worden steeds talrijker. En ze hebben het hier goed naar de zin, in plaats van te broeden rond de poolcirkel doen ze dat steeds vaker in Nederland. Zouden de koeien hier ’s zomers buiten staan? Of wordt het gebruikt als hooiland? Zo’n aangestampt schelpenpad loopt wel lekker weg. ’t Is hier wel bijzonder nat! OK, dit is de Westerplas mét vogelkijkhut. Zullen we even gaan kijken? Meestal valt er vanuit een vogelkijkhut niets te zien. Ja, water. Nou, dat is voor het eerst dat ik vanuit een vogelkijkhut vogels zie. ’t Zijn watervogels, neem ik aan, want verder gaat mijn ornithologische kennis niet. Na enige tijd kom ik erachter dat we eigenlijk over het strand hadden moeten lopen dat een paar honderd meter links van ons ligt. We hebben een markering gemist ofwel die markering is niet meer aanwezig. Ach, het maakt niet uit, dit schelpenpad is ook prachtig. Rechtsboven priemt de witte vuurtoren in de lucht – daar zijn we geweest – en linksboven de rode. De rode vuurtoren is evenals de witte in 1853 gebouwd. De rode vuurtoren is nog steeds als zodanig in gebruik en 24 uur per dag bemenst. Het lichtkarakter is vier lichtstralen per 20 seconden. Handig om te weten als u met uw jacht(je) op weg bent naar Oslo, om maar eens iets te noemen. Hier kunnen we naar het strand, dit heet een ‘slag’. Eigenlijk hadden we dus van links moeten komen, maar op deze manier maken we het weer goed. Paarden in tegenlicht. (Vakantie)huisjes vind je te kust en te keur op Schiermonnikoog. Iets verder liggen de Westerduinen en ook de rode vuurtoren is te zien. Waarom is de vuurtoren niet als een dikke rode stip weergegeven op de topografische kaart in de wandelgids? Dit ter oriëntatie. En hier lopen we in de Westerduinen. Het valt niet mee! Hier slaan we rechtsaf en lopen over de Badweg terug naar het dorp. Strandappartementen ‘Noderstraun’ zien er niet verkeerd uit. Ongetwijfeld kan er hier de KMA genuttigd worden, maar dat bewaren we voor Van der Werff. Logisch dat deze weg de ‘Badweg’ heet. Ik werp even een blik achterwaarts. Er wordt gefietst en gewandeld, we zijn niet de enigen. Dit is de kapel Sint Egbert uit 1915, die behoort bij het gelijknamige rooms-katholieke kinderkoloniehuis. Toentertijd konden verzwakte kinderen hier zes weken komen ‘aansterken’. Zo te lezen is de kapel nog steeds als zodanig in gebruik. Deze rietgedekte villa ziet er prima uit. Tegen halfeen zijn we bij Hotel Van der Werff, dat tegenover ons eigen hotel Graaf Bernstorff is gelegen. Hotel Van der Werff is het oudste hotel op het eiland en de historie gaat terug tot 1726. ’t Ziet er sowieso puik uit. Nou, de gelagkamer zit aardig vol, dus een foto maken is er niet bij. Een balkenplafond, betimmeringen, kleedjes op de tafels en de gastheer keurig in het pak. We bestellen koffie en chocolademelk voor Orchideetje. Er ligt geen menukaart, ze willen je hier zeker niets opdringen. De belendende tafel krijgt Glühwein geserveerd. Dat lust ik ook wel!
Zoonlief besteld nog een tweede bak koffie en Orchideetje thee. De Glühwein is zeker niet verkeerd, maar toentertijd in Keulen was hij véél beter. We zijn het erover eens dat we een prachtige wandeling achter de rug hebben. OK, het goede weer speelde wel mee. Ons is opgevallen dat elk waddeneiland zijn eigen sfeer heeft. Schiermonnikoog bevalt ons prima!
Om halftwee rekent Orchideetje af en ik hoor dat het hier beslist niet duur is.
Op de kamer maken we het ons gemakkelijk.
Hm, eerst maar het boek van Joost Zwagerman (De Buitenvrouw). Zou het (gedeeltelijk) autobiografisch zijn? De hoofdpersoon is leraar Nederlands op een middelbare school. Nou, dan weet je het wel, dat is de hel op aarde. Hij is getrouwd met een fantastische vrouw en dan houdt hij er ook nog een ‘buitenvrouw’ op na. Dat moet wel bijna verkeerd aflopen.
Mooi, voorlopig heb ik even genoeg van de vele seks, ik pak ‘Het evangelie volgens Nicolaas Matsier’. Dat is een behoorlijk overgang. Hm, veel was mij al bekend, maar toch lees ik een aantal nieuwigheden. Bijvoorbeeld het bekende verhaal van het oog van de naald en de kameel. Of zoals het in de NBG uit 1951 staat in Mattheüs 19:24
‘Wederom zeg Ik u, het is gemakkelijker, dat een kameel gaat door het oog van een naald dan dat een rijke het Koninkrijk Gods binnengaat.’
Ik weet nog goed dat toentertijd op ‘Den School met den Bijbel’ de onderwijzers zich in allerlei bochten wrongen om deze tekst als volstrekt logisch voor het voetlicht te brengen. Ach, al jaren is bekend dat er geen verschil in uitspraak is tussen het Griekse (de grondtekst van het NT) woord ‘kamèlos’ (‘kameel’) en ‘kamilos’ (kabel’). Waarschijnlijk is op die manier een kameel in plaats van een kabel in de tekst beland. Dit soort vondsten vind ik humor.
Mooi, douchen en omkleden in mijn ‘nette’ pak. Ik hoop dat ik vanavond niet als enige in een net pak zit, anders voel ik mij wel enigszins opgelaten. Tegen zevenen lopen we naar beneden, naar het restaurant. De gastvrouwe is al druk bezig het het bereiden van de drankjes. Al snel krijgen we warm brood met kruidenboter geserveerd. Dit bekomt ons prima. Gelukkig zie ik dat iedereen ‘netjes’ gekleed is. Ik val gelukkig niet uit de toon.
Het restaurant loopt vol, ik neem aan dat er ook gasten ‘van buiten’ de kerstmaaltijd genieten.
Dan komt de amuse door. Inmiddels hebben we water en voor zoonlief en mijzelf een Chablis besteld. De amuse is iets met vis en smaakt voortreffelijk. Oh ja, de ‘hapjes’ op het schoteltje moeten we wel samen delen. Daarna komt de ‘gerookte Rib-eye van eilander Lakenvelder, een Balsamico vinaigrette, rucola en een koekje van Parmezaan’ door. Ik drink er de (witte) Chablis uit de Bourgogne bij en alles smaakt bovenaards. Wat mij betreft, ik houd mij niet te allen tijde vast aan de regel: ‘witte wijn bij vis en rode wijn bij vlees’. Als het maar goed smaakt, is mijn devies. Wat ook opvalt, de porties zijn ruim bemeten, dat maak ik vaak anders mee.
Mijn complimenten! De fles zet ik ook maar even op de foto. Ondertussen vragen we ons af: hoe zou het in Anderen (’t Heinenhoes), in Meerssen (SamSam), en in Hellendoorn (Landgoed de Uitkijk) zijn? ’t Is mogelijk wat prematuur, maar meteen dringt zich de prangende vraag op: wat doen we volgend jaar met kerst?
IJs en weder dienende uiteraard.
De ‘Bouillon met een garnituur van eilander ravioli en een julienne van groente’ komt door. Dit vraagt even al onze aandacht. De chef-kok heeft er ongetwijfeld ook al zijn aandacht bij nodig, maar zou er misschien toch al iets door zijn hoofd gaan van: volgend jaar met de kerst dan…? Overigens, de bouillon is prima, maar had mij wel wat warmer geserveerd mogen worden. Tjonge, het volgende gerecht heeft een lange naam op het menu: ‘Filet van op de huid gebakken snoekbaars op een bedje van zeekraal, pompoenrisotto en een beurre blanc met haringkaviaar’.
Dit gerecht smaakt ook prima, zeker in combinatie met de Chablis, maar had van mij ook wat warmer gemogen. Dan komt het ‘Duo van lamsfilet en lamsrack, spruitjes, een krokantje van Bonte Bentheimer, aardappeltaartje en een honingrozemarijnsaus’ door.
Het is prima, maar van mij had het iets minder rosé gemogen. Tja, dat is uiteraard persoonlijk. We drinken er een rode Bourgogne bij. De Bourgogne is meer dan prima! Als laatste een ‘Parfait van crème de Cassis met een mousse van Prosecco’.
Nou, nagerechten weet de keukenbrigade wel op tafel te toveren. ’t Is kwart over tien, toch een hele zit. Prima gegeten, dat is hier dik voor elkaar. Gelukkig is het niet al te laat geworden, nu kan ik op de kamer nog wat pagina’s van Joost verorberen. Nou, hij heeft een levensgroot probleem. De hele school is al maanden op de hoogte van zijn relatie met de gymjuf. Inmiddels heeft hij een immens ordeprobleem en hij mag van de conrector een paar dagen thuis blijven. Zijn vrouw weet nog van niets, hoopt en denkt hij. Hoe nu verder? Sowieso is het boek goed geschreven in de ‘hij’ vorm en in de verleden tijd. Iedereen dweept altijd met Mulish, maar ik vind zijn boeken warrig van opbouw en de plot heb ik ook altijd snel in de gaten. OK, het ligt natuurlijk ook voor de hand dat het met Joost en zijn buitenechtelijke relatie slecht gaat aflopen. Nooit heb ik gelezen (of gehoord!), dat zij nog ‘lang en gelukkig leefden’.
Tegen twaalven houd ik het voor gezien.