Donderdag 16 juli 2009
Heraklion – Knossos – Heraklion
Vandaag ga ik Knossos bezoeken. Gezien de warmte pak ik de stadsbus van 08.10 uur á €2,60. Het is een retourtje, dus de prijs valt weer mee. Een kwartiertje later sta ik voor de ingang. Tjonge, wat is het hier druk. Er staan tientallen bussen. Toch staan er maar een paar mensen in de rij voor de kassa. Ik sluit netjes aan, maar toch proberen er mensen voor te dringen. Een kaartje kost slechts €6,-, dat valt me toch mee. Ik maak eerst een rondje om me te oriënteren. Eigenlijk is het terrein helemaal niet zo groot. Als ik de groepen onder leiding van een gids een beetje ontloop, kan ik alles rustig bekijken.

De Geschiedenis van Knossos

Knossos is het legendarische paleis van koning Minos. Veel feiten zijn er niet bekend. Bijvoorbeeld, het is maar helemaal de vraag of er ooit een koning Minos heeft geleefd. Het zou kunnen zijn dat ‘Minos’ een titel is, namelijk: ‘koning’. In elk geval is de cultuur naar deze koning genoemd, oftewel de Minoïsche cultuur. Deze cultuur heeft zo’n 1500 jaar geduurd van 2600 – 1100 voor onze jaartelling. Het hoogtepunt van deze beschaving was tussen 1570 – 1400 voor onze jaartelling.

De Minoïers zijn vermoedelijk afkomstig uit Noord-Afrika en het waren dus geen Grieken. Naast de landbouw en de visvangst dreven zij handel met Egypte (goud), Cyprus (koper) en zelfs de Scandinaviërs (barnsteen). Ook onderhielden ze handelscontacten met de Scythen, de Hetieten en de Babyloniërs.

De Minoïers kenden het schrift. In het begin was het een zuiver beeldschrift, later ontwikkelde zich een primitief klankschrift, het zogeheten Lineair A en het Lineair B. Met het Lineair A werd de administratie van het paleis bijgehouden. Helaas zijn er maar een gering aantal kleitabletten gevonden (ongeveer 200) en mede daardoor is het Lineair A nog steeds niet (volledig) ontcijferd. Als taal werd geen Grieks gebruikt, maar vermoedelijk een Indo-Europese taal. Het Lineair B is wel ontcijferd en de gebruikte taal is archaïsch Grieks. De tot nu toe gevonden kleitabletten bevatten uitsluitend handelsovereenkomsten of een boekhouding. Er zijn geen verhalen, poëzie of gebeden gevonden, vandaar dat er bijna niets bekend is over de Minoïsche cultuur. Mogelijk dat de beroemde schijf van Phaistos een religieuze tekst behelst, echter ook deze tekst is nog niet ontcijferd.

Natuurrampen zijn er vele geweest. Vermoedelijk heeft een grote aardbeving in 1600 (andere bronnen spreken over 1700) plaatsgevonden waarbij een aantal paleizen zijn verwoest. Rond 1450 komt de vulkaan op het eiland Santorini tot uitbarsting en opnieuw worden alle paleizen verwoest. Alleen het Knossos wordt herbouwd. In 1350 is er opnieuw een aardbeving. Nu wordt Knossos niet meer herbouwd. Rond 1100 trekken Dorische stammen Kreta binnen en dit betekent het einde van de Minoïsche beschaving.

Tja, de reconstructies die Evans (1851 – 1941) heeft uitgevoerd zijn onder archeologen zeer omstreden. Persoonlijk zie ik het ook liever in de staat waarin het werd opgegraven. Toch geven de reconstructies wel een goed beeld van hoe het geweest zou kunnen zijn. Overigens heeft Evans het opgraven en beschrijven van Knossos tot zijn levenswerk gemaakt. De opgravingen vonden plaats tussen 1900 – 1931.
Na zo’n twee uur heb ik het wel gezien. Het is trouwens knap warm, ruim 30 graden in de plus. Er staat hier op de heuvel waar het paleis op gebouwd is wel een lekker fris windje. Die Minoïers wisten wel waar je een paleis moet neerzetten.
Ik koop nog een ‘plaatjesboek’ van Knossos in de Nederlandse taal. Er staan bijzonder goed gelukte foto’s in. Zo heb ik het toch niet gezien. Er zijn wat fotografische trucs uitgehaald om dit resultaat te krijgen. Als ik de site afloop zie ik dat er een rij van tientallen meters voor de kassa staat. Om tien over elf sta ik bij de bushalte en meteen komt er een bus aanrijden. Het gaat hier af en aan volgens mij. Om half twaalf sta ik op het busstation en ik koop meteen een kaartje á €0,90 naar het vliegveld voor morgenochtend. De eerste bus rijdt om 06.10 uur vanaf het Elefterias plein. Ik loop naar het hotel en maak daar een beker thee. Ik knabbel er mijn laatste ontbijtbiscuits bij op, want weggooien vind ik ook zonde. Ik moest maar eens Grieks doen en een korte siësta inlassen. De warmte mat me toch af. Na de siësta schuif ik mijn wandelstokken in en maak ze vast aan mijn rugzak.
Zo, nu ben ik gereed voor vertrek, maar dat is pas morgen. Ik loop via de haven naar het Venetiaans fort uit de 16^e eeuw. Onderweg geniet ik van een Starbucks espresso. Ze zijn wel aan de prijs (€2,70), maar de espresso is wel erg lekker. Ik moet even later bij een kiosk wel een colaatje kopen om de espresso weg te spoelen.
Toch nog een keer de markt over, het blijft leuk.Nu ik toch aan de wandel ben, kan ik net zo goed een stukje het centrum uit. Op een plein staan een aantal kerken en de kathedraal. Tja, links is duidelijk een kerkje, er staat een kruis op de gevel. Het dak is bijzonder, het zijn allemaal ronde koepels. Het lijkt wel een voormalige moskee. Het ding zit helaas op slot en mijn Lonely Planet schept geen duidelijkheid. ‘Church of Ayia Aikaterini of Sinaites’ staat op het bord, maar dat slaat denk ik op het grotere gebouw wat er rechts van staat. Ook dit zit op slot, want zo te lezen is in deze voormalige kerk het iconen museum gevestigd. Ook staat hier de Ayios Minas kathedraal, bekend om zijn iconen en fresco’s. Eerst een foto van de linkerkant met de twee vierkante torens en daarna een foto van de hoofdingang. Binnen staat dit prachtige icoon. Nog een foto van het interieur.Ik ga even in een rustig hoekje zitten. Veel Grieken lopen even binnen, kussen de iconen en steken één of meerdere kaarsen op. Dan gebeurt het. De kosteres komt tevoorschijn en mikt alle kaarsen brandend en wel in een metalen bak. Dit is pure routine. Na een minuut of tien zijn er weer een aantal Grieken geweest, die allemaal een aantal kaarsen hebben opgestoken. Hup, daar is ze weer, dezelfde actie. Tja, al die kaarsen gaan regelrecht de recycling in, tel uit je winst.
Zoals in alle steden is er hier een immens parkeerprobleem. Zo’n scooter is uiteraard hét middel om je snel te verplaatsen. Het gevolg is wel dat in elke straat tientallen scooters geparkeerd staan. Als je vanaf Irini naar het busstation loopt kom je langs een Chinees restaurant. Zou dit wel lopen? Het zit best een eind uit het centrum. Ik ga het maar eens proberen, ik ben een beetje uitgekeken op souvlaki. Het ziet er in elk geval prima uit en verder is er geen hond. Nou ja, dat is logisch, het is tenslotte een Chinees restaurant. Ik krijg een uitgebreide kaart overhandigd en kies een maïskippensoep en een porc-groente schotel.Ai, dit smaakt mij heel goed en zo’n Heineken erbij wil ook wel. Heb ik nu vorig jaar ook in dit Chinese restaurant gegeten? Hij komt mij zo bekend voor! Ik maak het niet te laat, morgen vroeg dag.