Zaterdag 12 maart 2016
Bethlehem – Hebron – Tent of Nations – Neve Daniel – Bethlehem
We staan om zeven uur op en genieten om halfacht het ontbijt. De kinderen waren gisteren vrij, maar vandaag moeten ze naar school. Zondag zijn ze weer vrij. Dat is sinds een jaar of vier zo, horen we. Om kwart over acht brengt Laila ons naar ‘Bonjour’, waar we overstappen op de bus. We gaan naar Hebron (!) en verder staan er vandaag twee lezingen op het programma. Als ik het goed hoor in de bus wonen er 500 kolonisten in Hebron en 20.000 Palestijnen. We rijden over wegnummer 60 en zo te zien is het een vruchtbare streek. Ik maak wat foto’s uit de bus, de kwaliteit is dus wat minder. Een waarnemingspost staat er ook, deze ziet er geducht uit. Om kwart over negen stappen we uit de bus. Toine weet gelukkig de weg, dat is het voordeel van een groepsreis. Nou, het lijken wel Bijbelse tijden hier. Maar we zijn hier in Palestijns gebied. Dit is een ‘martelaar’. Dit is het conflict! En dat sinds 1948! Zoals gezegd, Toine weet de weg, wij volgen. Waar is Toine zo gauw gebleven? Enigszins chaotisch is het hier wel. Eerst brengen we een bezoek aan de markt. Die is gewoon in een doorgaande straat.
Ik hoor dat groente en fruit hier goedkoper is dan in Israël. Veel Israëliërs doen dan hier ook hun boodschappen. ’t Is tamelijk druk, maar wel erg gezellig. Tja, wij hebben niets nodig, we staan ‘in de voeding’ bij Laila. Ze zou zich beledigd voelen als we met fruit of wat ook kwamen aanzetten. Ik maak ‘tig’ foto’s, markt vind ik altijd heel leuk. Als ik vermoed dat mensen niet op de foto willen, ‘schiet’ ik plaatjes uit de heup. Dat mag toch zeker wel? Kijk, ‘Ghost Town’. Daar gaan we straks kijken. Eerst zie ik alleen maar bouwmaterialen, maar dan vallen de Israëlische vlaggen op. En de hekken voorzien van zoeklichten. En de Israëlische militair in zijn observatiepost. Tjonge, hier staan we pal voor een Joodse nederzetting. Zoals deze zijn er nog vijf, met in totaal 500 ‘kolonisten’. Tja, wat moet ik hier nu van denken? Nou, hier verkopen ze kippen. Wat eten wij vanavond eigenlijk? Duif is ook niet verkeerd. Of Coq au vin, maar ik weet niet of Laila daar het recept van heeft. Met zo’n kruising tussen kip en duif ben je er in één keer uit. Ai, het is half tien geweest, tijd voor een ‘bakje’. We zetten ons op gammele krukjes en de vingers gaan de lucht in voor (Arabische) koffie of thee. Ook wordt de tafel volgezet met (zoete) lekkernijen. Nou, het smaakt me allemaal opperbest. Toine vertelt dat er al drie weken een lerarenstaking aan de gang is op de Westbank. Tja, de Palestijnse Autoriteit (PA), besteed de gelden naar eigen goeddunken. Vandaar al die kinderen op straat, de scholen zijn dicht.
Als ik het goed heb gehoord is dit een gebarricadeerde doorgang naar Ghost Town.
Nou, ik ben benieuwd. Eerst lopen we nog door de soek. Tja, wij zijn zelf aan het opruimen, dus laten we het wel uit ons hoofd om iets aan te schaffen. Kijk, boven ons hoofd is de Israëlische nederzetting. Dit is toch wel een charmante hoofddoek. Dit is de doorlaatpost. Inmiddels ben ik er doorheen, zij het met enige moeite. Toine wist een pad binnendoor buiten de doorlaatpost om, maar dat blijkt inmiddels afgesloten.
OK, als ik mijn pacemaker-pasje laat zie, mag ik langs de scanner. Het hermetisch uitziend hek is toch voorzien van een deurtje. Zo zie je maar weer, die militairen denken echt wel mee. Gaan we die moskee bezoeken? Nee, eerst brengen we een bezoek aan Ghost Town. Het gaat om de Emek (straat). Daar is een checkpoint, met de veiligheid is het hier dik voor elkaar. En het naambord. Intussen sta ik in het checkpoint. Kijk, een orthodox Joods gezinnetje. Het is vandaag zaterdag (Shabbat), en manlief draagt zijn gebedskleed. Ach, misschien draagt hij dat wel alle dagen van de week. ’t Is druk op straat, drie jongens maken een ommetje. Uiteraard neem je dan je M16 gewoon mee, net zo makkelijk. Informatie, aan de toeristen is gelukkig gedacht. Maar ja, buiten ons groepje zijn er geen toeristen. En wij zijn eigenlijk ook geen toeristen, wij zijn op studiereis. En dit is dus Ghost Town, de winkels zijn dicht. En deze mensen maken ook een ommetje. Nog meer informatie, er is hier wel een en ander gebeurd. Het wordt gewoon druk op straat. Niet alle mannen (jongens) dragen een wapen, ik denk dat ze nog in dienst moeten (mannen drie jaar en vrouwen twee jaar). Dit is een ordentelijke waarnemingspost. Zouden er militairen inzitten? Dat is nooit goed te zien! Desolaat oogt het zeker. Hoe zou het er hier ’s avonds uitzien? En nog meer informatie. Zo lees je wel hoe de ‘kolonisten’ er over denken. Het is een simpele waarnemingspost, maar hij staat – zeker weten – op een prima locatie. Deze garage zal niet meer als zodanig in gebruik zijn. Mogelijk doet hij dienst als kinderspeelplaats. En natuurlijk als fundering voor een waarnemingspost. De informatieborden fotografeer ik apart. Aan de andere kant van de barricade bevindt zich de Palestijnse wijk. Tjonge, hier hangen nog een groot aantal informatieborden. Deze straat heet anders. Hier staat een mooi huis en het huis ernaast is bewoond. Eens kijken wat er op het informatiebord staat. Dit gezinnetje is ook aan de wandel. Zouden ze met die auto’s met Israëlische kentekens door de Westbank kunnen rijden?
Of worden ze dan geëscorteerd? Deze mannen lopen op linie en ze hebben hun helm op. Is er iets aan de hand? Oh, er is een begrafenis aan de hand. Het is zeker een Palestijnse begraafplaats. Tja, en een begrafenis kan natuurlijk makkelijk escaleren. De mannen staan op linie (de andere twee staan meer naar links) en op deze wijze kun je maximaal vuur ‘in front’ afgeven.
Het is maar een weet. Antennes die versierd zijn als palmboom. OK, nu gaan we echt naar de Mosque of Ibrahim, uiteraard ook bekend als het graf van de aartsvaarders. Natuurlijk zijn we zojuist weer door de doorlaatpost gegaan, we bevinden ons nu weer op Palestijns grondgebied. Dit is de ingang van de moskee, de kleurstelling doet me denken aan de Mezquita in Cordoba (Spanje). Is dit al de moskee? Het blijkt het voorste gedeelte te zijn. Zoals bekend mogen er in moskeeën geen mensen of dierenfiguren worden afgebeeld, maar de mozaïeken zijn ook erg mooi. Ik meen dat dit gewelf precies de richting naar Mekka aangeeft. Achter het traliewerk bevindt zich de tombe van Sara, de vrouw van Abraham. Helaas hangt er alleen een informatiebordje in het Arabisch. Wat zou er hier lezen zijn? En dit is de tombe van Sara. En in deze ligt Abraham. De moskee bestaat uit een aantal door pilaren afgescheiden ruimtes. Met de fish-eye lens komt ook het plafond er gedeeltelijk op. Wat die ‘gebouwtjes’ compleet met dak voorstellen is mij ontschoten. Tijdens de reünie hoor ik het, hier liggen Izaäk (een zoon van Abraham) en zijn vrouw Rebecca begraven. Ook het plafond komt er met de fish-eye mooi op. Het meest rechter gedeelte is bestemd voor de vrouwen. Er staat er waarachtig één te bidden. Het is alweer geruime tijd geleden – 25 februari 1994 – dat de joods Amerikaans-Israëlische arts Baruch Goldstein in deze moskee het vuur opende op biddende moslims waarbij er 29 doden en er 125 gewonden vielen. Zelf kwam hij ook om het leven. Dit is zeker een bijzondere locatie.
OK, wij gaan de straat weer op. We lopen langs een hek, het wordt niet bewaakt. Zo te zien is er links een joodse nederzetting. Is het dezelfde van straks? De citroenen staan er mooi bij. Hier heeft iemand goed zijn best gedaan. Het is Yasser Arafat (1929 – 2004), tja, sowieso een omstreden figuur. Hij is niet eens een Palestijn, maar een Egyptenaar. Als hij nu eens wat meer zijn best had gedaan in 1993 om de Oslo-akkoorden aan zijn volk uit te leggen… tja, dan was mogelijk de Palestijns <> Israëlische kwestie bijgelegd. Dat is niet gebeurd en we zijn nu nog net zo ver als in 1948. We stoppen bij een grote souvenirzaak. Hebron staat bekend om dit soort waar. Zoals bekend zijn wij aan het opruimen, dus laat ik het bij enkele foto’s. Sowieso staan er nergens prijzen bij (aan de achterkant misschien), daar heb ik een hekel aan. OK, op naar de ‘Tent of Nations’. Israël heeft de toegangsweg geblokkeerd door een berg zand op de weg te kieperen. Daar heb ik helaas geen foto van genomen. De laatste kilometer moeten we dus te voet. Ik laat hier eerst de informatie volgen die wij kregen van Maaike:
Tent of Nations, https://nl.wikipedia.org/wiki/Daoud_Nassar , http://www.tentofnations.org/
Daoud Nassar is een Palestijnse bedrijfskundige en landbouwer, Lutheraans vredesactivist en oprichter en directeur van het vredesproject ‘Tent of Nations’ in Beit Jala, een plaats ten zuidwesten van Bethlehem op de Westelijke Jordaanoever. Daoud Nassar is een zoon van de christelijke Palestijnse boer Bishara Nassar († 1976). Hij wordt geïnspireerd door de geweldloosheid van Mahatma Gandhi en Martin Luther King. ‘Tent of Nations’ ziet zich als symbool van christelijk pacifisme en wil uitgroeien tot een ontmoetingscentrum en een belangrijke alternatieve pelgrimsplaats in de bezette Palestijnse gebieden, vooral voor jonge mensen. Elk jaar slaan veelal christelijke jongerengroepen uit Europa hun tenten op in de ‘Tent of Nations’ om mee te werken in de keuken, de winkel, het kantoor, en bij de verzorging van het land en de dieren. Nassar stelt zich daarbij tot doel vrede en begrip tussen mensen uit verschillende landen en culturen te bewerkstelligen. Hij ontvangt daarom steeds vaker nieuwsgierige Israëlische groepen, soms ook uit de omringende plaatsen. Bij de ingang van zijn terrein heeft hij een grenssteen opgericht met de tekst: ‘Wij weigeren vijanden te zijn’.
Tot zover de tekst van Maaike. Nou, hier de ‘toegangssteen’ en de ‘steen’ met de bewuste tekst. We worden welkom geheten door Nassar en krijgen koffie of thee. Er is zelfs gezorgd voor een bordje rijst met ‘toespijs’. Nassar vertelt dat Israël hem hier weg wil hebben en hem laatst een blanco cheque heeft aangeboden. Die cheque heeft hij geweigerd. Israël probeert hem weg te pesten. Hij krijgt geen vergunning voor bouwen ‘boven’ de grond, daarom zijn ze ‘ondergronds’ gegaan. Tja, rondom zie ik Israëlische nederzettingen. Israël is gewoon bezig om stukje bij beetje de Westbank te annexeren. We horen dat de Israëlische ‘settlements’ langzaamaan uitgroeien tot grote steden van zo’n 45.000 inwoners. Ja, nu is daar een grasveld te zien. Maar dat gaat veranderen. Er komt daar een (Israëlische) school en nog zowat. En dat boven op de toegangsweg. Nu is er nog wel een andere toegangsweg, maar die is vreselijk om. Ik vrees dat Nassar deze strijd op termijn gaat verliezen. ☆
Bijdrage groepslid …
☆
Trouwens, wat ik nu pas hoor, toen onze bus gisteravond terugreed vanuit Bethlehem naar Jeruzalem is deze bekogeld met stenen. Zo te horen was er heel wat schade, vandaar dat er vanmorgen een andere bus voor ons gereed stond. Oeps, ik hoor dat de chauffeur zelf voor de schade opdraait. Ik hoop wel voor hem dat de busmaatschappij zijn verantwoordelijkheid neemt.
OK, wij gaan nog op bezoek in een nederzetting bij een ‘kolonist’. Het is de nederzetting Neve Daniel. Het is inmiddels donker en we rijden door een groot (automatisch bediend) hek. Voor zover ik het kan zien is de complete nederzetting degelijk ‘omhekt’. De huizen zien er prima uit, ze zijn allen zandgeel en voorzien van rode daken. Het heeft wel iets van een ressort in Zuid-Frankrijk. Het is ook allemaal brandschoon, dat kun je van Palestijnse dorpen/steden niet zeggen.
We worden welkom geheten door Jeremy en we mogen het einde van de Shabbat meevieren. Dat gaat met gezang begeleid door gitaarmuziek. Jeremy is geboren in Amerika, maar toentertijd met zijn ouders naar Israël geëmigreerd. Nou, hij is zeer gedreven en hij neemt geen blad voor de mond. Jeremy vertelt dat hij een Jood is. Dat woord is afgeleid van ‘Judea’ en… daar zijn we nu. Hij is dus ‘thuis’.
Hij woont hier met zijn gezin omdat het hier veel goedkoper is dan in Tel Aviv (waar hij werkt). Zijn kinderen hebben het hier goed naar hun zin op de (goedkope) scholen. Jeremy vertelt dat de meeste gezinnen hier 5 à 6 kinderen hebben. Ze wonen hier in deze nederzetting met zo’n 500 gezinnen. Ze kennen elkaar en ze leven allemaal zoals de Thora dat voorschrijft. Achter het hek uiteraard, want voorbij het hek heerst de Jihad.
De moslims haten ons, vertelt Jeremy, dat wordt ze al op school geleerd. Jeremy vertelt dat zij heel graag in vrede willen leven met de moslims. Jeremy heeft het over de dreiging van de IS en dat het Israëlische leger hen in een oogwenk kan vernietigen. Maar…
dat mogen zij niet.
De teenagers rechts van Jeremy (dochters van zijn broer en een vriendin), willen mettertijd ook in deze nederzetting wonen met hun toekomstig gezin. Ik vraag mij af, 500 gezinnen, dat zijn 500 mannen (en vrouwen). Ze zijn allemaal militair geweest en ik denk dat ze hun M16 thuis hebben staan. Ik heb er wel ‘kijk’ op, en achter zo’n hek en de eerste rij huizen dik in het beton, tja, dan is zo’n nederzetting zo goed als onneembaar. Zie ik het goed dat een nederzetting opgetuigd is als ‘steunpunt’?
OK, ik stel voor mijzelf vast dat deze kolonisten hier nooit meer weggaan. Is dat ook de opzet van de Israëlische regering? En ja, het conflict spitst zich toch echt toe op het zijn van ‘Moslim’ danwel ‘Jood’. Is het dan in wezen toch een religieus conflict?
☆
Bijdrage groepslid …
☆
Hierna volgt de informatie die we vooraf van Maaike kregen toegezonden:
De nederzetting Neve Daniel, https://en.wikipedia.org/wiki/Neve_Daniel is een Israëlische en gemeentelijke nederzetting gelegen in het westen van Gush Etzion in de zuidelijke Westelijke Jordaanoever. De nederzetting is gelegen ten zuiden van Jeruzalem en net ten westen van Bethlehem, bovenop één van de hoogste punten in de omgeving – ± 1.000 meter boven de zeespiegel – en heeft zicht op een groot deel van de mediterrane kustvlakte, evenals de bergen van Jordanië.
De internationale gemeenschap acht Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever illegaal krachtens het internationaal recht, maar de Israëlische regering betwist dit.
De internationale gemeenschap is van mening dat de Israëlische nederzettingen de vierde Geneefse Conventie schenden door de verplaatsing van de burgerbevolking van een bezettingsmacht naar bezet gebied.
Israël betwist dat de vierde Geneefse Conventie voor de Palestijnse gebieden geldt, aangezien ze geen wettelijke soevereiniteit hadden voordat Israël er de controle over nam.
Dit standpunt is verworpen door het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Comité van het Rode Kruis.
Neve Daniel werd opgericht op 18 juli 1982 op het terrein van de Cohen Farm.
De Cohen Farm werd opgericht op 6 September 1935, op land gekocht van het nabijgelegen dorp al-Khader dat werd overgedragen aan het Joods Nationaal Fonds in 1943.
De boerderij was verlaten tijdens de Arabische rellen, en bleef onder Jordaanse controle tot 1967. Neve Daniel heeft een gemengde bevolking van inheemse Israëliërs en immigranten uit de voormalige Sovjet-Unie, Frankrijk, Canada en de Verenigde Staten.
De bevolking verdubbelde van 800 bewoners in 2001 tot bijna 1.500 in 2008, en in 2015 naar 2.577 ingezetenen verdeeld in meer dan 400 families. De meerderheid van de bewoners zijn religieuze zionisten. Tot zover de informatie van Maaike.
Ik meen dat we rond zeven uur weer in de bus stappen die ons naar het rendez-vous brengt. Even na achten zijn we weer ‘thuis’, waar Orchideetje bestormd wordt door ‘kleine George’ en Martina. Het kipgerecht staat al snel op tafel. Nou, dat is weer uitgebreid en fantastisch bereid. Tegen tienen liggen we erin, het was een drukke dag.