Israël (maart 2016)

Literatuurlijst Israël/Palestina

Mijn beloofde land
Ari Shavit
Aan de hand van menselijke verhalen, ogenschijnlijk kleine gebeurtenissen en gesprekken met hoofdrolspelers vertelt Ari Shavit in ‘Mijn beloofde land’ het complexe verhaal van de moderne geschiedenis van de staat Israël.

Roep om verzoening, een Palestijnse christen over vrede en recht
Naim Ateek
Roep om verzoening biedt een gelovige visie op de moeilijke situatie van Palestijnse christenen en hun geweldloze verzet tegen de bezetting van de Palestijnse gebieden.

Geloven onder Bezetting
Mitri Raheb
Wat betekent het om gelovig te zijn in bezet land? Raheb benadrukt dat het ‘Heilige Land’ waarin hij opgroeide bijna altijd bezet was – door Assyriërs, Babyloniërs, Romeinen, Britten, en nu door Israeliërs. Voor Raheb is geloof in God de manier om die grootmachten te ontmantelen, en te zoeken naar verbeeldingskracht en creatief verzet voorbij vijandschap en verdeel- en heerstechnieken.

Land van mensen. Christenen, joden en moslims tussen confrontaties en dialoog
Gied ten Berge
Poging om de verschillende opvattingen die er onder christenen, joden en moslims zijn met betrekking tot Israël en de Palestijnen op een rijtje te zetten. Het levert een staalkaart van meningen op met soms zeer schrille kleuren maar ook met verrassende overeenkomsten.

De etnische zuivering van Palestina
Ilan Pappe
Pappe behoort tot de zogenaamde “Nieuwe Historici” in Israël. Hij baseert zijn beschrijving van de verdrijving van de Palestijnen door joodse strijders en de Israëlische strijdkrachten in de periode 1947-1949 op archiefstukken van de Israëlische overheid en het Israëlische leger.

Van rozenkassen tot dialoog, 50 jaar Nes Ammim
Redactie door Michael Elias en Simon Schoon
Tijd voor een terugblik, een bestandsopname en een vooruitblik. Tien auteurs, Israëlisch (zowel Joods als Arabisch), Nederlands en Duits, geven hun visie op dit bijzondere project.

Liefde, Woede en waardigheid: Leven als Gezin op de Bezette Westelijke Jordaanoever
Toine van Teeffelen
Dit boek bevat een selectie van dagboekaantekeningen uit de periode 2006 tot en met 2014. Het is geschreven vanuit de stad Bethlehem – de Palestijnse pelgrimstad op de Westelijke Jordaanoever (West Bank) met een gemengd moslim-christelijke bevolking. Centraal staan mijn Palestijnse echtgenote Mary en onze kinderen Jara en Tamer, in 2006 respectievelijk 9 en 4 jaar oud. In deze periode werk ikzelf voor het Arab Educational Institute (AEI), een Palestijnse organisatie die verbonden is met de internationale vredesbeweging Pax Christi. Het AEI probeert via informeel, buitenschools onderwijs vooral jongeren en vrouwen sterker te maken en hen ook te laten opkomen voor hun rechten ten overstaan van een lokaal en internationaal publiek.

Het Verloren Land. Een geschiedenis van Israël
Göran Rosenberg
Het is een zeer intelligente, maar ook cynische beschrijving van verschillende dilemma’s omtrent het Jodendom en het ontstaan van de staat Israël. Het boek beschrijft de jaren die Rosenberg doorbracht in Israël en deze beschrijving wordt afgewisseld met de historische uiteenzettingen over het ontstaan van het zionisme en de beginjaren van de staat Israël.

De Holocaust is voorbij
Avraham Burg
De Holocaust is voorbij is een zeer persoonlijk boek, waarin Burg aan de hand van zijn eigen familiegeschiedenis (zijn ouders waren Holocaust-overlevers) bepleit dat Israël Hitlers giftige erfenis achter zich moet laten. Alleen dan is vreedzaam samenleven met de Arabische buren mogelijk, en alleen dan is er een toekomst voor Israël.

De Citroenboom
Sandy Tolan
Tolans hoogst oorspronkelijke en uitstekend gedocumenteerde boek brengt zeventig jaar geschiedenis van het Midden-Oosten tot leven. Hij laat aan de hand van één huis en twee bewoners zien dat er maar één oplossing is voor het conflict: alles vertellen wat er is gebeurd en goed naar elkaars verhalen luisteren.

De andere kant van Israël
Susan Nathan
De joods-Israëlische Susan Nathan beschrijft hoe zij als enige joodse inwoner van de Arabisch-Israëlische stad Tamra leeft en wat zij daar allemaal meemaakt.

De belofte en het land
Simone Korkus
Op een koude novemberochtend stapt Simone Korkus in haar auto en begint een gepassioneerde zoektocht aan beide kanten van de muur die Israël en Palestina scheidt. Ze reist langs een wirwar van hekken, hoge betonnen muren, greppels en verplaatsbare wegversperringen, op zoek naar de verborgen werkelijkheid achter het nieuws. Uit de kleurrijke beschrijvingen van wat ze ziet in plaatsen als Jeruzalem, Tul Karem, Hebron, Sderot, in Palestijnse dorpen en joodse nederzettingen, en uit gesprekken met Israëlische en Palestijnse vrienden, overlevenden van de Holocaust, Palestijnse vluchtelingen, Israëlische nabestaanden van terreur, soldaten en Fatah-beambten rijst een beeld op van een gesegregeerde en getraumatiseerde wereld.

Het zijn net mensen
Joris Luyendijk
Vijf jaar lang was Joris Luyendijk correspondent voor het Midden-Oosten. Hij sprak met stenengooiers en terroristen, met taxichauffeurs en professoren, met slachtoffers, daders en hun familie. Hij ondervond aan den lijve dictatuur, bezetting, terreur en oorlog.
Hoe meer hij meemaakte, hoe verbaasder hij raakte. Wat gaapte er een kloof tussen wat hij als correspondent ter plekke waarnam, en wat hij daarvan terugzag in de media.
In ‘Het zijn net mensen’ laat Luyendijk met pakkende voorbeelden en vol humor zien hoe de media ons een gefilterd, vervormd en gemanipuleerd beeld van het Midden-Oosten geven.

Niet iedereen kan stenen gooien
Arjan el Fassed
El Fassed verblijft diverse periodes op de Westelijke Jordaanoever, in de steden Nabloes en Ramallah, waar zijn wortels liggen. Hij maakt het vredesproces en de opstanden die ermee gepaard gingen van dichtbij mee. Aan de hand van de bewogen geschiedenis van zijn familie – oom Bassam was burgemeester van Nabloes en verloor zijn benen bij een bomaanslag, neef en nicht Amin en Ghadir demonstreerden tijdens de intifada en opa Radi kwam om door een aanval van Israëlische gevechtsvliegtuigen – geeft El Fassed een heldere kijk op wat er voor de Palestijnen is gebeurd sinds zestig jaar geleden in mei 1948 de staat Israël werd gesticht.

Ochtend in Jenin
Susan Abulhawa
De familie Abulheja wordt gedwongen hun dorp Ein Hod te verlaten en naar een vluchtelingenkamp in Jenin te vertrekken. In de chaotische vlucht raakt de jonge Isma’iel vermist. Hij wordt meegenomen door een Israëlische soldaat en groeit op als een joodse jongen met de naam David. Zijn broer Joessoef kiest, gedreven door een alomvattende haat jegens de bezetters, de radicale kant van de PLO. Door de ogen van Amaal, hun jonge zusje, zien we hoe drie decennia van geweld en oorlog voorbijgaan.

Een verhaal van liefde en duisternis
Amos Oz
Op meesterlijke wijze vervlecht Oz het verhaal van zijn persoonlijke leven met honderdtwintig jaar familiegeschiedenis, die begint in Odessa en via Polen en Praag eindigt in het door vluchtelingen, pioniers en Holocaust-overlevenden bevolkte Israël.

Hoe genees je een fanaticus
Amos Oz
Een briljant helder en aansprekend betoog over de wortels van fanatisme en de wijze waarop we dit fenomeen het hoofd kunnen bieden ter wille van de vrede. In deze essays vol humor en ironie voert Oz een pleidooi voor het sluiten van compromissen.

Over de grens
David Grossman
Op een prettige, begrijpelijke manier wordt het Israëlisch-Palestijnse conflict dat in 1987 tot uitbarsting kwam geanalyseerd en uitgelegd voor de onwetende lezer. Vooral de historische achtergronden, de psychologische factoren, de uitzichtloosheid van de situatie worden goed uit de doeken gedaan. De oplossing van de schrijver is: het creëren van twee onafhankelijke staten naast elkaar en hij stelt Israël voor de morele moed op te brengen de vrede te realiseren.

Angst vreet de ziel op
David Grossman
David Grossman, een van de gerenommeerdste schrijvers van Israël en van meet af aan betrokken bij de Peace-Now beweging, doet in ‘Angst vreet de ziel op’, met behulp van ons nauwelijks bekende details verslag van wat voor invloed de Intifada (Palestijnse opstand) heeft. Hij schetst de door wederzijdse haat gedicteerde strategieën, maar ook de wanhoop in beide kampen, en hij beschrijft indringend waarom deze oorlog door geen van beide partijen kan worden gewonnen en geen van beide de eerste stap in de richting van de ander wil zetten.

De Staat Palestina
Binjamin Shalom en Mohammed Salaam
Een aanrader voor iedereen die een verhaal wil lezen dat recht uit het hart komt en waarin oprecht gedroomd wordt over een vreedzame toekomst. Rondzendbrief van de Nederlandse Vriendenstichting Neve Shalom/Wahat-al-Salam. Het boekje is geen historisch exposé, het is zeer leesbaar.

Getuigen van Soemoed, Palestijnse verhalen op de Muur in Bethlehem
ISBN 978 90 5263 189 9

Dancing Arabs
Sayed Kashua
A bildüngsroman suffused with humor and irony, Dancing Arabs centers on a young boy from a poor Arab village, his haphazard receipt of a scholarship to a Jewish boarding school, and the dislocation and alienation that ensues when he finds himself faced with the impossible: the imperative to straddle two famously incompatible worlds.

City of Oranges: An Intimate History of Arabs and Jews in Jaffa
Adam LeBor
A profoundly human take on the Israeli-Palestinian conflict, seen through the eyes of six families, three Arab and three Jewish. Through intimate personal interviews and generations-old memoirs, letters, and diaries, Adam LeBor gives us a crucial look at the human lives behind the headlines—and a vivid narrative of cataclysmic change.

The War for Palestine: Rewriting the History of 1948
Eugene L. Rogan en Avi Shlaim
Een boek dat de militaire feiten van de Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog grondig analyseert, o.a. door de positie en het optreden van de aanvallende Arabische (buur)landen stuk voor stuk te beschrijven.

The birth of the Palestinian refugee problem, 1947–1949
Benny Morris
This book is a full-length study of the birth of the Palestinian refugee problem. Based on recently declassified Israeli, British and American state and party political papers and on hitherto untapped private papers, it traces the stages of the 1947-9 exodus against the backdrop of the first Arab-Israeli war and analyses the varied causes of the flight. The Jewish and Arab decision-making involved, on national and local levels, military and political, is described and explained, as is the crystallization of Israel’s decision to bar a refugee repatriation.

Lives in Common: Arabs and Jews in Jerusalem, Jaffa and Hebron
Menachem Klein
Menachem Klein offers an illuminating alternative by telling the intertwined histories, from street level upwards, of three cities – Jerusalem, Jaffa, and Hebron – and their intermingled Jewish, Muslim and Christian inhabitants, from the nineteenth century to the present. Each of them was and still is a mixed city. Jerusalem and Hebron are holy places, while Jaffa till 1948 was Palestine’s principal city and main port of entry. Klein portrays a society in the late Ottoman period in which Jewish-Arab interactions were intense, frequent, and meaningful, before the onset of segregation and separation gradually occurred in the Mandate era.

Door mijzelf toegevoegd aan de literatuurlijst

Een schreeuw om recht
Dries van Agt
Het gebeurt maar zelden dat een voormalige minister-president een grondige studie wijdt aan een van de meest explosieve conflicten in de wereldpolitiek – en daarbij ook nog eens ferm afstand neemt van het beleid dat hij lange tijd zelf heeft gevoerd.
Jaren nadat Dries van Agt de Haagse politiek vaarwel had gezegd, werd hij gegrepen door het zich al decennialang voortslepende Israëlisch-Palestijnse conflict en vooral door het lot van het Palestijnse volk. Hij maakte er een uitvoerige studie van en zette zijn bevindingen en overpeinzingen op papier. Hij baseert zich in zijn argumentatie vooral op de vele resoluties van de Verenigde Naties over het conflict, op het humanitair oorlogsrecht en op de verdragen over mensenrechten.

Op, Op, ten strijde, Jeruzalem bevrijden
Hans Jansen (de Arabist)
Tussen 1095 en 1291 gingen honderdduizenden vrome westerlingen – met name mannen maar ook vrouwen – op reis naar Jeruzalem: de plaats waar Jezus van Nazareth is gekruisigd. Het doel van deze gewapende pelgrimages was orde op zaken te stellen in de Heilige Stad en te voorkomen dat daar (nog langer) islamitische krijgsheren de dienst uitmaakten. Deze militaire operaties, de kruistochten, waren hachelijke ondernemingen, vaak gedoemd tot mislukken. Maar er werden ook successen geboekt. Er heeft bijna tweehonderd jaar een christelijk Koninkrijk Jeruzalem bestaan. De moderne mens heeft zich van alles over de kruistochten laten wijsmaken, en kijkt doorgaans met een mengeling van verwondering en afschuw naar deze episode uit ‘onze’ geschiedenis. De kruistochten worden zelden adequaat beschreven.

150 Palestijnse Fabels
Tom van Bemmelen
U kent ze vast wel, een aantal van de vele slogans van de Palestijnse propaganda zoals:
‘De Palestijnse terreur is een logisch gevolg van de bezetting’, ‘Israël is opgericht vanwege het schuldgevoel van het Westen over de Holocaust’ en ‘De nederzettingen maken vrede onmogelijk’.
Hebt u daarbij niet soms gedacht: er klopt iets niet, maar wat?
En waar komt dit conflict vandaan en waarom lijkt er geen oplossing mogelijk?
Dit boek geeft daar de antwoorden op!

Waarom mag Israël niet bestaan in het Midden-Oosten
Hans Jansen (de Theoloog)
In 1974 schrijft Golda Meir in haar autobiografie My Life: ‘Ik heb er nooit aan getwijfeld, geen ogenblik, dat het werkelijke doel van de Arabische staten altijd de totale vernietiging van de staat Israël is geweest, en dat is het nog. En dat zelfs als wij ver achter de linies van 1967 tot een miniatuur enclave waren teruggetrokken, zij toch zouden hebben geprobeerd die uit te roeien, en ons tegelijkertijd.’
Meer dan dertig jaar later is er niet veel veranderd. Op 26 oktober 2005 zei Mahmoud Ahmadinejad, de president van Iran, namens alle ayatollahs: ‘De staat Israël moet niet alleen worden vernietigd, maar zal ook van de kaart worden geveegd!’

Waarover men niet spreekt
Wim van Rooy
In dit lijvige boekwerk met als ondertitel ‘Bezonken gedachten over postmodernisme, Europa, islam’ gaat de auteur op uitvoerige wijze in op de stevige opmars van een vorm van religieus getint terrorisme. De toename van dit terrorisme heeft volgens de auteur niet alleen te maken met de kracht van de overtuiging van de terroristen, maar ook met het falen van politici en de intellectuele elite die geen belangwekkende diagnose kunnen stellen om dit probleem het hoofd te bieden. Integendeel: wensdromen over niet-discrimineren, respect, dialoog en ander diep gekoesterde illusies staan een juiste diagnose in de weg. Wat noodzakelijk is, is het erkennen van de hoofdoorzaak van alle ellende en die oorzaak is volgens de auteur de islam. Niet alleen de islam zelf (geen godsdienst maar een ideologie) wordt in dit boek grondig geanalyseerd, maar ook de omgang met die islam in de Europese en Amerikaanse samenlevingen. Verhelderend en confronterend boek over de islamdiscussie. De auteur dwingt je om stelling te nemen. Voor- en tegenstanders zullen de discussie aan moeten gaan.

Eindstrijd
Hans Jansen (de Arabist), Bert Snel
Deze bundel essays heeft tot doel ons te informeren over het grote gevaar van de islam die bezig is met een (verborgen) strijd tegen de westerse maatschappij die al eeuwen gaande is. Hoewel er gefocust wordt op de traditionele (extremistische) islamisten, wordt regelmatig een beschuldigende vinger uitgestoken naar de zwijgende moslimmeerderheid die zich niet (openlijk) verzet tegen deze extremistische minderheid. Kritische islamvolgers als Ibn Warraq belichten de donkere kanten van de islam en geven weerbaarheidsadviezen. De historische en theologische feiten zouden het gevaar van het islamisme aantonen. Een polemische bundel die nu al in diverse media tot uitgebreide debatten heeft geleid, vooral ook omdat de islam in zijn geheel wordt bekritiseerd. Hoewel de kritieken een gevolg van interpretatie zijn, zullen vele lezers een gevoel van herkenning en bevestiging vinden over wat de islam zou zijn. Bevat tevens een sarcastische dhimmi-gids waarin de positie van joden en christenen in een islamitische maatschappij wordt uitgelegd.